Lạm dụng Paracetamol trong Sốt xuất huyết Dengue (SXHD)

Thứ hai, 6/6/2022, 16:13 , Lượt đọc : 236

Việt Nam là nước nhiệt đới, sốt xuất huyết Dengue là bệnh phổ biến tại nước ta. Hàng năm đều có hàng trăm nghìn ca SXHD được ghi nhận, như năm 2019, hơn 300.000 ca SXHD được báo cáo. SXHD phổ biến ở hầu hết các tỉnh cả nước, tập trung tại các vùng Tây Nguyên, miền Nam, miền Bắc. Bệnh thường gia tăng vào mùa mưa, các tháng 8,9,10,11 hàng năm thường có số ca SXHD tăng cao.SXHD gây ra bởi virus Dengue, được lây truyền chủ yếu bởi muỗi Aedes agypti. Virus Dengue có 4 typ huyết thanh, được ký hiệu Den-1, Den-2, Den-3, Den-4. Cả 4 typ huyết thanh này đều lưu hành tại Việt Nam. Triệu chứng điển hình của SXHD là sốt cao, sốt liên tục, mệt mỏi.

1. Cá !important;c dấu hiệu lâm sàng cần chú ý ở người SXHD

Thời gian ủ bệnh trung bì !important;nh ở người từ 3-7 ngày. Các triệu chứng chủ yếu ở người nhiễm SXHD như:

Đau đầu, đau mỏi người, đau nhức hố mắt. Sốt cao, có !important; thể sốt liên tục. Mệt mỏi nhiều. Chán ăn. Đau bụng, buồn nôn, nôn. Ban, chấm xuất huyết dưới da. Chảy máu chân răng. Ra kinh nguyệt sớm, số lượng nhiều hơn bình thường.

Khi có !important; các dấu hiệu cảnh báo sau, người bệnh SXHD cần đi thăm khám tại các cơ sở y tế ngay:

Đau bụng, tăng cảm giá !important;c đau
Nô !important;n nhiều

Người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế nếu thấy triệu chứng trở nặng

Xuất huyết niê !important;m mạc
Ứ dịch
Ý !important; thức lẫn lộn
Gan to > !important;2cm
Về xé !important;t nghiệm: cô đặc máu, tiểu cầu giảm

2. Tổn thương gan ở bệnh nhâ !important;n SXHD

Cá !important;c bệnh nhân SXHD thường có tổn thương chức năng gan, biểu hiện qua tăng men gan, AST và ALT. Cơ chế virus Dengue gây tổn thương gan chưa được giải thích đầy đủ. Tuy nhiên qua giải phẫu bệnh, mổ xác đã chứng minh được tế bào gan là đích tác động của virus Dengue.

Virus Dengue xâ !important;m nhập vào bên trong tế bào gan, gây vỡ tế bào gan. Cơ chế gây vỡ tế bào gan được cho rằng bởi các con đường như đáp ứng miễn dịch của cơ thể, cơn bão cytokine, gây độc tế bào, bất hoạt hệ ty lạp thể. Biểu hiện của những việc này trên lâm sàng làm người bệnh mệt mỏi, xét nghiệm có tăng men gan.

Virus Dengue xâm nhập vào các tế bào và làm tổn thương gan

3. Cơ chế tá !important;c động của Paracetamol

Thuốc hạ sốt phổ biến nhất được dù !important;ng là Paracetamol. Paracetamol có tác dụng hạ nhiệt, giảm đau. 90% Paracetamol được chuyển hoá qua gan. Tại gan, Paracetamol được chuyển hoá qua các chu trình sulfation, Glucuronidation.

Một phần nhỏ được chuyển hoá !important; qua hệ enzym cytochrome P450 tạo ra các sản phẩm ankyl hoá, NAPQI. Sự tích tụ quá nhiều NAPQI, không đào thải hết qua thận, gây ra độc tính cho tế bào gan, gây hoại tử tế bào gan, vỡ tế bào gan. Biểu hiện trên cận lâm sàng là tăng men gan, có những bệnh nhân men gan tăng lên vài nghìn đơn vị, và cần lọc máu để cải thiện chức năng gan, chức năng cơ thể.

4. Quá !important; liều Paracetamol

Paracetamol là !important; thuốc giảm đau, hạ sốt thường được sử dụng. Thuốc được mua dễ dàng tại các nhà thuốc mà không cần đơn thuốc. Điều này góp phần vào việc lạm dụng thuốc. Liều thông thường cho người lớn là 2-3 gram/ngày. Liều cho trẻ em, phụ thuộc cân nặng, độ tuổi. Khoảng cách dùng 2 liều liên tiếp ít nhất 4-6h ở người lớn, ở trẻ em có thể lên đến 10-12h.

Paracetamol là thuốc giảm đau hạ sốt được bán không cần đơn

Cá !important;c nguyên nhân gây quá liều phổ biến là đau đầu, đau mỏi người, sốt cao liên tục. Bản thân sốt xuất huyết Dengue đã có thể gây tổn thương gan. Dùng quá liều Paracetamol làm gia tăng nguy cơ tổn thương gan nặng nề hơn. SXHD thường gây ra mệt mỏi.

Tổn thương gan do Paracetamol gâ !important;y ra cũng làm người bệnh thêm mệt mỏi. Do vậy, việc dùng quá nhiều Paracetamol không có tác dụng làm giảm bệnh, mà ngược lại, làm bệnh nặng thêm, gây ra các biến chứng phức tạp.

Người bệnh cần dù !important;ng Paracetamol theo sự hướng dẫn của các bác sĩ, nhân viên y tế tại cơ sở khám chữa bệnh. Không tự ý dùng Paracetamol tại nhà.

Chia sẻ bài viết: Chia sẻ tin bài

Tin cùng chuyên mục

Những kỹ năng chăm sóc trẻ khi trời rét đậm rét hại mà cha mẹ BẮT BUỘC phải biết, đặc biệt với trẻ em vùng cao!

24/1/2024Cẩm nang PC CovidDưới đây là một số lưu ý về cách giữ ấm và kỹ năng chăm sóc cho trẻ vào mùa đông. Miền Bắc đang trải qua đợt rét đậm, rét hại diện rộng. Theo dự báo, đợt rét này này có khả năng kéo dài đến khoảng ngày 25/1. Nhiệt độ thấp nhất ở Bắc bộ phổ biến từ 8 - 10 độ C, khu vực vùng núi Bắc bộ từ 3 - 6 độ C, vùng núi cao có nơi dưới 0 độ C, khu vực Bắc Trung bộ phổ biến từ 9 - 11 độ C. Theo cảnh báo của nhiều chuyên gia, rét hại có khả năng ảnh hưởng tới sức khỏe của mọi người, đặc biệt là trẻ nhỏ. Dưới đây là một số lưu ý về cách giữ ấm và kỹ năng chăm sóc cho trẻ vào mùa đông mà cha mẹ có thể tham khảo.

Chăm sóc trẻ bị viêm đường hô hấp tại nhà
27/11/2023Cẩm nang PC CovidTheo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các bệnh viêm đường hô hấp gây ra 10 triệu ca tử vong hàng năm. Thống kê cho thấy, trẻ dưới 5 tuổi có thể bị viêm đường hô hấp 4 - 6 lần trong một năm, điều này dẫn đến trẻ bị suy giảm sức khỏe, chậm phát triển cả thể chất và trí tuệ.
Giao mùa trẻ chảy nước mũi, sốt, ho…cha mẹ cần biết cách chăm sóc đúng này
27/11/2023Cẩm nang PC CovidThay đổi thời tiết khi giao mùa là một trong những nguyên nhân gây ra viêm đường hô hấp trên. Tình trạng sổ mũi, ngạt mũi, chảy nước mũi, sốt, ho… thường hay gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, gây cảm giác khó chịu kéo dài, khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng.
Các biện pháp phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ
6/11/2023Cẩm nang PC CovidTai nạn thương tích là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong và gây ra những biến chứng trầm trọng ở trẻ cả về sức khỏe và về tình thần vì vậy việc đảm bảo an toàn phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ trong nhà trường
Sốt virus ở trẻ bao lâu thì khỏi?
26/10/2023Cẩm nang PC Covid Sốt virus hay còn gọi là sốt siêu vi là phản ứng sốt ở trẻ khi nhiễm một loại virus nào đó. Thực tế ghi nhận, tình trạng nhiễm virus có sốt thường gặp nhất là vào thời điểm giao mùa, khi thời tiết thay đổi đột ngột từ nóng sang lạnh hoặc từ lạnh sang nóng, điều này sẽ khiến trẻ dễ bị mắc bệnh.