Bạch hầu từng là bệnh lưu hành rộng rãi tại nhiều địa phương trên cả nước. Sau 20 năm vắc xin phòng bệnh này được đưa vào tiêm chủng mở rộng (TCMR), số mắc hiện đã giảm nhanh. Tuy nhiên, với sự trở lại của ổ dịch bạch hầu trong thời gian gần đây, việc phòng và phát hiện sớm bệnh bạch hầu cần được chú trọng, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
Nguồn lây từ cộng đồng:
Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bạch hầu gần như bị “lãng quên” trong những năm gần đây bởi số mắc đã giảm rất nhiều so với những năm 80-90 của thế kỷ trước, nhờ công tác tiêm chủng được duy trì trong nhiều năm qua.
Bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm độc cấp tính do vi khuẩn bạch hầu gây nên; bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, nhưng có thể gặp ở người lớn nếu không có miễn dịch. “Gần đây, ổ dịch bạch hầu được phát hiện với ca bệnh thường ở người lớn bởi đó là lứa tuổi chưa được tiêm chủng. Với trẻ nhỏ, số mắc bạch hầu hiện đã khá hiếm gặp sau nhiều năm trẻ dưới 5 tuổi được tiêm củng đầy đủ luôn duy trì với tỷ lệ cao (từ 95%) trên cả nước”, ông Phu đánh giá.
Tuy nhiên, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cũng lưu ý, các bà mẹ không nên chủ quan bởi căn bệnh này chưa được thanh toán, vi khuẩn vẫn lưu hành khá rộng rãi và đặc biệt người lành mang trùng (người mang vi khuẩn nhưng không có biểu hiện bệnh) vẫn là nguồn lây trong cộng đồng. Nếu không được tiêm chủng đầy đủ, trẻ vẫn có nguy cơ mắc bạch hầu.
Theo Cục Y tế dụ phòng, vi khuẩn gây bệnh lây truyền dễ dàng qua đường hô hấp hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng của bệnh nhân hoặc người lành mang trùng khi ho, hắt hơi, đặc biệt trong khu vực dân cư đông đúc hoặc nơi có điều kiện vệ sinh không đảm bảo. Biểu hiện bệnh có thể từ nhẹ đến nặng, thường có giả mạc màu trắng ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi, có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục, trường hợp nặng có thể gây biến chứng và tử vong.
Tiêm vắc xin Quinvaxem ( có thành phần phòng bạch hầu) đầy đủ, đúng lịch giúp trẻ được phòng bệnh nguy hiểm.
Phòng bệnh hiệu quả nhờ vắc xin: “Trước đây bạch hầu là bệnh lưu hành khá phổ biến ở hầu hết các địa phương trên cả nước; từ khi vắc xin phòng bệnh được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng, bệnh đã được khống chế và chỉ ghi nhận một vài trường hợp lẻ tẻ do không tiêm vắc xin phòng bệnh, thường xảy ra ở các khu vực vùng sâu, vùng xa nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp”, ông Phu cho hay.
Hiện bệnh bạch hầu chưa được loại trừ ở nước ta, do đó người dân vẫn có thể mắc bệnh nếu chưa tiêm vắc xin phòng bệnh và tiếp xúc với mầm bệnh. Để chủ động phòng chống bệnh bạch hầu, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
1. Đưa trẻ đi tiêm chủng tiêm vắc xin phối hợp phòng bệnh bạch hầu: Quinvaxem hoặc DTP, Td đầy đủ, đúng lịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế.
2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng hàng ngày; hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.
3. Đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng.
4. Khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu phải được cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được khám, điều trị kịp thời.
Lịch tiêm chủng vắc xin DTP hoặc Quinvaxem:
Mũi thứ 1: tiêm khi trẻ 2 tháng tuổi
Mũi thứ 2: Sau mũi thứ nhất 1 tháng
Mũi thứ 3: Sau mũi thứ hai 1 tháng
Mũi thứ 4: khi trẻ 18 tháng tuổi.
|