Bất kỳ dưỡng chất nào cũng cần được bổ sung đúng và đủ mới mang lại hiệu quả tốt nhất. Canxi cũng như vậy. Bài viết này sẽ cung cấp cho mẹ những thông tin để bổ sung canxin đúng và hiệu quả nhất cho bé. Mẹ cùng theo dõi nhé!
Liều lượng bổ sung canxi cho bé 4 – 6 tuổi
- Canxi là dưỡng chất không thể thiếu khi nhắc đến khía cạnh tăng chiều cao.
- Calci là khoáng chất có nhiều nhất trong cơ thể, là thành phần chính trong cấu trúc xương và răng (với 99% tập trung ở xương và răng), tác động trực tiếp đến quá trình phát triển chiều cao của bé. Số lượng còn lại, tuy chỉ là 1%, hiện diện trong chất lỏng và mô tế bào mềm, nhưng cũng có nhiều nhiệm vụ trong quá trình chuyển hóa của cơ thể: enzyme, dẫn truyền thần kinh, chức năng của hormone, sự co cơ, đông máu…
- Thiếu canxi, lâu ngày trẻ sẽ bị còi xương, chậm lớn và dẫn đến những bệnh lý khác. Mặt khác, thừa canxi cũng gây ra những hậu quả không tốt như táo bón, đau xương, buồn nôn. Lượng canxi dư thừa có thể tích tụ làm gây vôi hóa thận, giảm hấp thu các chất khoáng khác như sắt, kẽm, magie… Nếu dùng canxi có trong thực phẩm thì ít khi gặp phải các trở ngại nàỵ.
- Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nhu cầu canxi của các bé từ 4 – 6 tuổi là 600mg/ ngày
Quá trình hấp thu – điều hòa canxi trong cơ thể
Canxi dễ hòa tan trong dung dịch acid nên được hấp thụ nhiều ở tá tràng, phần đầu của ruột non. Ðây là nơi thực phẩm vừa mới được tiêu hóa ở dạ dày chuyển xuống, cho nên có độ acid cao.
Thường thường, chỉ từ 20 tới 30% canxi trong thực phẩm được hấp thụ ở ruột rồi chuyển sang máu. Calci không hấp thụ sẽ đào thải ra khỏi cơ thể theo phân, nước tiểu và mồ hôi.
Khi mức canxi trong máu xuống thấp, thì xương sẽ chuyển sang một số canxi đủ để cân bằng. Khi calci trong máu quá cao thì xương và ruột hấp thụ số calci dư thừa. Phần canxi không hấp thụ sẽ được bài tiết qua nước tiểu.
Điều hòa sự hấp thụ này là một diễn biến phức tạp, cần sự hiện diện của sinh tố D, kích thích tố parathormone của tuyến cận giáp (parathyroid) và kích thích tố calcitonin của tuyến giáp (thyroid).
Khi canxi trong máu xuống thấp, tuyến cận giáp tiết ra parathormone để nâng cao sự hấp thụ canxi, rút một ít calci ở xương và làm cho thận giảm bài tiết canxi
Khi mức canxi trong máu lên cao thì calcitonin cũng tăng, để chặn canxi thoát ra từ xương, đồng thời tuyến cận giáp cũng giảm lượng parathormone.
Việc tăng lượng phospho trong khẩu phần sẽ làm giảm độ đồng hóa canxi và tăng lượng bài xuất chất khoáng này theo nước tiểu. Tỷ lệ canxi/phospho thích hợp là 1-1,5. Thường trong khẩu phần ăn, tỷ lệ này không thích hợp. Do đó, cần có những chất điều chỉnh đặc hiệu tương quan này, mà vitamin D là quan trọng nhất.
Việc thừa kali cũng làm giảm hấp thu canxi rõ rệt vì kali cản trở sự tạo thành những liên kết phức tạp của canxi đối với các acid mật.
Canxi có tương đối nhiều trong các loại thực phẩm, nhưng chỉ những thực phẩm có mối tương quan giữa chất này và các thành phần khác thích hợp thì mới có giá trị:
Sữa và các chế phẩm từ sữa có hàm lượng canxi cao, lại tương quan thích hợp với phospho và magiê nên dễ đồng hóa và được sử dụng hoàn toàn trong cơ thể.
Bổ sung canxi cho bé như thế nào để hấp thụ tốt?
- Canxi có thể được nạp vào cơ thể từ các nguồn bổ sung như sữa, sữa chua, cua ốc, tôm tép, cá, hải sản có vỏ, các sản phẩm từ đậu nành, các loại rau có màu xanh sẫm như rau muống, mồng tơi, cải xanh…. Cá mòi đóng hộp ăn cả xương là nguồn calci rất phong phú.
- Một ly sữa, sữa chua hay sữa đậu nành( 250ml) có chừng 300mg calci. Người lớn uống hai ly sữa (480 ml) là có đủ lượng calci cần thiết; trẻ em uống ba ly mỗi ngày.
- Calci trong sữa dễ được ruột hấp thụ vì có vit D.
- Calci ít bị nhiệt phân hủy nên các phương thức khử trùng sữa không làm mất khoáng này. Tuy nhiên đôi khi calci sẽ lắng xuống đáy và cần khuấy đều trước khi uống( đối với sữa bột).
- Calci từ sữa và các sản phẩm của sữa như pho mát, kem, sữa chua… được hấp thụ vào khoảng 32%. Sự hấp thụ calci từ rau thay đổi tùy loại: với rau spinach là 5%, với rau broccoli có thể lên tới 50%. Tuy nhiên, vì calcium trong rau dễ bị biến hóa khi nấu nên số calci còn lại rất ít. Ta phải tiêu tiêu thụ ba ly rau mới có cùng số lượng calci trong một ly sữa.
Sữa, sữa chua, trứng, phô mai, các sản phẩm từ đậu nành là những nguồn cung cấp canxi cho bé
- Chỉ nên cho bé uống canxi trong buổi sáng sau khi ăn 30 phút là tốt nhất, không uống sau 14h chiều và không uống khi đói.
- Nếu bé đang cần dùng kháng sinh nên uống cách ra sau 2 tiếng.
- Nên kết hợp vận động ngoài trời để có sự chuyển hóa tốt nhất.
- Cần tích cực bổ sung canxi vào mùa đông vì đây là thời điểm ít nắng, bé dễ bị thiếu hụt Vit D từ ánh nắng mặt trời, yếu tố quan trọng hỗ trợ quá trình hấp thu canxi.
- Vitamin D là chất dẫn truyền để cơ thể hấp thu canxi. Vì thế, bên cạnh việc bổ sung canxi, mẹ nên cho bé bổ sung vitamin D bằng cách phơi nắng buổi sáng hay qua thực phẩm quen thuộc hàng ngày như lòng đỏ trứng, cá hồi, dầu gan cá, sữa, sữa chua…
- Trung bình trong hộp 100mg sữa chua có khoảng 110mg canxi
Lưu ý đặc biệt khi bổ sung canxi cho trẻ còi xương suy dinh dưỡng
- Vitamin D đóng vai trò quyết định trong việc thành lập và tăng trưởng của xương trẻ em, vì làm tăng hấp thu Canxi và Phospho ở niêm mạc ruột, 80% Vitamin D được tổng hợp ở da dưới tác dụng của tia cực tím tiếp xúc trực tiếp lên da, 20% Vitamin D còn lại có từ sữa mẹ và thức ăn (thịt, dầu cá thu, cá mòi, trứng, bơ, nấm, đậu ,…).
Thiếu vitamin D là nguyên nhân chính gây bệnh còi xương, vì vậy cách điều trị chủ yếu là uống chất này kết hợp bổ sung canxi. Có 2 quan điểm về cách sử dụng vitamin D: dùng một liều cao tức thì hoặc dùng liều nhỏ 400 IU hằng ngày.
- Việc dùng một liều tức thì (200.000-400.000 đơn vị/6 tháng) dựa trên cơ sở: vitamin D sẽ dự trữ trong các mô, sau đó được giải phóng dần theo nhu cầu của cơ thể. Một số tác giả cho rằng cách dùng này có nguy cơ gây tăng canxi, nhất là trong dự phòng. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy hiện tượng đó chỉ xảy ra trong trường hợp dùng liều tức thì cao tới vài triệu đơn vị. Còn việc dùng liều hằng ngày giúp tránh gây ngộ độc. Việc chỉ định dùng theo cách nào cần phù hợp với các điều kiện chăm sóc về y tế đối với trẻ em tại mỗi địa phương.
- Cho bé tắm nắng, để lộ chân, tay, lưng, bụng bé lộ ra ngoài từ 20-30 phút trước 9 giờ sáng. Về mùa đông không có ánh nắng cần cho bé đi tắm điện ở khoa vật lý liệu pháp tại các bệnh viện. Điều này sẽ giúp cơ thể bé hấp thu vitamin D, có tác dụng điều hòa chuyển hóa và hấp thu canxi, phospho.
- Hãy hỏi bác sĩ để biết chính xác liều lượng canxi cần bổ sung thêm bên cạnh khẩu phần ăn của bé ở thời điểm hiện tại.
- Vitamin D là loại tan trong dầu, nếu chế độ ăn thiếu dầu mỡ thì dù có được uống vitamin D bé cũng không hấp thu được. Vì vậy, mẹ cần cho dầu ăn vào bữa ăn hằng ngày của bé.
Hy vọng bài viết trên đây có thể giúp mẹ bổ sung canxi đúng cách cho bé. Đừng quên cho bé uống Dielac Grow hay Dielac Grow Plus để bổ sung canxi và vitamin D mỗi ngày, mẹ nhen. Chúc bé của mẹ luôn vui khỏe!