0021239204
Đang online:	316
Hôm nay :	10,364
Hôm qua :	17,590
Tuần này :	46,980
Tuần trước :	91,965
Tháng này :	298,832
Tháng trước:	536,886

Kinh nghiệm giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non

Chủ nhật, 23/8/2020, 4:40 , Lượt đọc : 337

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

“Trẻ em như búp trên cành

Biết ăn biết ngủ biết học hành là ngoan”

Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước. Việc bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ là trách nhiệm của nhà nước, trách nhiệm của mỗi gia đình. Việc chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ khi còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ sau này. Bác Hồ nói “ Không có giáo dục thì không nói gì đến kinh tế văn hóa”. Sản phẩm của giáo dục là con người là mục tiêu, động lực của sự phát triển đất nước trong tương lai đó chính là thế hệ trẻ.

Trong những năm gần đây, giáo dục luôn không ngừng đổi mới về hình thức, nội dung và phương pháp tổ chức dạy học cho trẻ. Giáo dục kỹ năng sống là nội dung được rất nhiều người quan tâm. Đặc biệt giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non là một nội dung và nhiệm vụ quan trọng của cấp học mầm non. Theo nghiên cứu của các nhà tâm lý học, về đặc điểm tâm sinh lý trẻ em dưới 6 tuổi thì có nhiều kỹ năng quan trọng mà trẻ cần phải biết trước khi tập trung vào học văn hóa. Thực tế kết quả của nhiều nhà nghiên cứu đều cho thấy các kỹ năng quan trọng nhất trẻ phải học ở lứa tuổi mầm non chính là những kỹ năng sống như: Sự hợp tác, tự kiểm soát, tính tự tin, tự lập, tò mò, khả năng thấu hiểu và giao tiếp.

Thực tế với xã hội hiện nay có rất nhiều người, nhiều bậc phụ huynh chưa hiểu hết được ý nghĩa của việc dạy kỹ năng sống cho trẻ, phụ huynh luôn che chở, làm giúp trẻ mọi việc vì họ nghĩ con mình còn nhỏ chưa tự làm được những việc đó. Họ đâu biết rằng chính những suy nghĩ và việc làm của các bậc cha mẹ đã tước đi quyền tự do của con, không cho con được nói, không cho con được làm và đến khi quay đầu lại cha mẹ mới biết con mình quá thụ động, nhu nhược, quá nhút nhát, luôn chờ vào sự giúp đỡ của người lớn… Ngay từ khi còn bé cha mẹ định hướng cho con những kỹ năng cần thiết của từng lứa tuổi như: Dạy con biết nói cảm ơn, xin lỗi, chào hỏi, dạy con biết cách tự lập như phục vụ bản thân, dạy con biết bảo vệ bản thân “ Ngã phải tự đứng lên, phải làm gì khi bị người khác bắt nạt mà không phải mách cô giáo, mách bố mẹ”. Nếu cha mẹ dạy cho con được những kỹ năng đó ngay từ khi còn bé chắc chắn đứa trẻ sẽ hình thành cho mình được các kỹ năng ban đầu, sẽ thích nghi được với môi trường sống hiện nay.

Là giáo viên mầm non nhiều năm phụ trách lớp mẫu giáo nhỡ, nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ, tôi đã luôn trăn trở và suy nghĩ làm thế nào để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi có hiệu quả. Việc xác định được các kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi sẽ giúp giáo viên lựa chọn đúng những nội dung trọng tâm để dạy trẻ. Tôi nhận thấy rằng đối với trẻ 4- 5 tuổi “ Giáo dục kỹ năng sống” không phải là nói cho trẻ biết thế nào là đúng, thế nào là sai như ta thường làm. Các phương pháp cổ điển như bài giảng đi theo những chuẩn mực, cô hỏi trẻ chủ động trả lời sẽ hoàn toàn thất bại vì chúng chỉ cung cấp thông tin, mà từ thông tin và nhận thức đến thay đổi hành vi thì khoảng cách còn rất lớn. Giáo dục kỹ năng sống là giúp trẻ nâng cao năng lực để tự lựa chọn giữa những giải pháp khác nhau.

Tuy nhiên trên thực tế nơi tôi đang giảng dạy, phần lớn phụ huynh là lạo động chân tay và làm nghề tự do, một số khác thì công nhân , một số phụ huynh chưa chú ý, chưa hiểu biết và chưa quan tâm đến việc dạy kỹ năng sống cho trẻ. Ở trường, giáo viên chủ yếu đi sâu truyền thụ những kiến thức cho trẻ qua các giờ học, ít chú trọng đến việc rèn các kỹ năng sống cho trẻ, nên hầu hết trẻ chưa có vốn kiến thức về kỹ năng sống. Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn thực hiện đề tài “ Kinh nghiệm giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non” xin trao đổi với các bạn đồng nghiệp.

* Mục đích nghiên cứu: Nhằm giúp trẻ hiểu rõ hơn về kỹ năng sống, điều quan trọng là trẻ có ý thức tự giác, tư duy, suy nghĩ độc lập và sáng tạo.

* Phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp trực quan, hành động

- Phương pháp hướng dẫn, giải thích, phân tích.

- Phương pháp tạo tình huống

- Phương pháp thực hành, trải nghiệm

* Đối tượng nghiên cứu: Trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 ở trường mầm non.

* Thời gian nghiên cứu: Tôi thực hiện sáng kiến này trong vòng một năm học thời gian bắt đầu từ tháng 9/2016 đến tháng 4 năm 2017.

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1.CƠ SỞ LÝ LUẬN

Dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non nhằm giúp trẻ có kinh nghiệm trong cuộc sống, biết được những điều hay làm không nên làm. Theo các chuyên gia giáo dục kỹ năng sống và kiến thức cơ bản sẽ tạo nền tảng tốt cho quá trình học hỏi, phát triển sau này của trẻ. Các bé được học kỹ năng từ sớm đúng phương pháp sẽ tự tin và nhanh nhẹn hơn trong cuộc sống.

Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ là giúp trẻ làm chủ suy nghĩ, cảm xúc và hành động của mình, nhưng điều quan trọng hơn nữa là việc trẻ sẽ vận dụng những kỹ năng sống đó như thế nào trong cuộc sống. Việc áp dụng một cách linh hoạt các kỹ năng sống cần thiết vào cuộc sống sẽ giúp cho trẻ có những nền tảng vững chắc trong việc tạo dựng tư thế chủ động sáng tạo của một đứa trẻ năng động. Đó cũng là cách giúp trẻ đối đầu và tìm cách vượt qua những áp lực tâm lý về công việc, học tập cũng như các mối quan hệ phức tạp khác trong cuộc sống. Trong cuộc sống có rất nhiều kỹ năng sống khác nhau, nếu ta đưa tất cả các kỹ năng sống đó vào dạy trẻ thì sẽ không có hiệu quả. Chính vì vậy đòi hỏi mỗi giáo viên cần lựa chọn các kỹ năng sống sao cho phù hợp với từng lứa tuổi để dạy trẻ đạt hiệu quả cao. Cụ thể với trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi, tôi lựa chọn các kỹ năng: Kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng tự tin, kỹ năng tự bảo vệ, kỹ sống hợp tác, kỹ năng ứng xử , để đưa vào dạy trẻ với mục đích nhằm giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, độc lập, sáng tạo, linh hoạt, tự giác, dễ hòa nhập, dễ chia sẻ… hình thành nếp sống văn mnah, có hành vi ứng sử, giao tiếp theo quy tắc, chuẩn mực phù hợp. Không những vậy , việc dạy trẻ kỹ năng sống còn giúp trẻ biết xử lý các tình huống trong từng hoàn cảnh cụ thể: Biết bày tỏ tình cảm phù hợp, đúng lúc, biết tránh những vật, những nơi không an toàn, gây nguy hiểm đến tính mạng và cách phòng tránh, tự lập trong các tình huống quen thuộc.

Để dạy trẻ kỹ năng sống, thì trước tiên chính người lớn phải là người có kỹ năng và hình thành kỹ năng sống cho trẻ thông qua việc thực hiện các hành động trong giao tiếp cũng như trong việc bảo vệ chính bản thân trẻ.

2. THỰC TRẠNG;

- Năm học 2016- 2017 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp mẫu giáo nhỡ với tổng số học sinh là 38 cháu, trong đó 22 cháu nam và 16 cháu nữ. Trong quá trình thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tôi nhận thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau.

2.1. Thuận lợi:

- Về phía nhà trường:

+ Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên.

+ Phát tài liệu, tập san để giáo viên tham khảo.

- Về giáo viên:

+ Bản thân tôi có trình độ trên chuẩn, đã nhiều năm phụ trách lớp mẫu giáo nhỡ nên có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động dạy trẻ.

+ Là một giáo viên trẻ, có tác phong nhanh nhẹn, có tinh thần trách nhiệm nhiệt tình trong mọi phong trào.

- Về trẻ:

+ Trẻ cùng một độ tuổi có nhận thức đồng đều. Trẻ đi học đều, tích cực tham gia các hoạt động.

- Phụ huynh: Luôn quan tâm đến trẻ, trao đổi với giáo viên cách để dạy trẻ tốt hơn.

- Cơ sở vật chất:

+ Nhà trường trang bị cho các lớp máy tính, tivi, loa đài…

+ Sân trường rộng, thoáng mát, sạch sẽ có khu vui chơi cho trẻ.

2.2 Khó khăn:

- Đối với giáo viên:

+ Việc lựa chọn các kỹ năng đưa vào từng chủ đề dạy trẻ còn chưa khoa học

- Đối với trẻ:

+ Một số trẻ được bố mẹ nuông chiều, thường làm hộ trẻ mọi việc.

+ Một số trẻ hiếu động, còn chưa chú ý và chưa nghe theo lời hướng dẫn của cô giáo.

+ Một số trẻ hiếu động, chưa biết đoàn kết khi chơi với bạn, chưa biết đoàn kết với bạn khi chơi.

- Đối với phụ huynh: Một số phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ.

- Về cơ sở vật chất: Lớp học còn chật, học sinh đông nên còn khó khăn trong việc tổ chức dạy kĩ năng sống cho trẻ.

3. Khảo sát:

BẢNG KHẢO SÁT TRẺ ĐẦU NĂM

STT	Các mặt phát triển	Số trẻ đạt		Số trẻ chưa đạt
STT	Các mặt phát triển	Số trẻ	Tỉ lệ %	Số trẻ	Tỉ lệ %
1	Kỹ năng tự phục vụ	20	53%	18	47%
2	Kỹ năng tự bảo vệ	18	47%	20	53%
3	Kỹ năng hợp tác	19	50%	19	50%
4	Kỹ năng giao tiếp- ứng xử	18	47%	20	53%
5	Kỹ năng tự tin	18	47%	27	53%

3. Các biện pháp thực hiện:

3.1Xây dựng kế hoạch nội dung kỹ năng sống cho trẻ theo từng chủ đề:

Trong thực tế có rất nhiều kỹ năng sống khác nhau, khó có thể liệt kê một cách đầy đủ những kỹ năng con người cần có trong cuộc sống. Chính vì vậy vào đầu năm học tôi cùng các đồng chí giáo viên trong tổ lên kế hoạch lựa chọn các kỹ năng sống phù hợp với lứa tuổi mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi để đưa vào dạy trẻ nhằm đạt hiệu quả cao.

STT	tháng	KN tự phục vụ	KNS tự bảo vệ	KNS tự tin	KNS hợp tác	KNS ứng xử.
1	Tháng 9 Trường mầm non	Tự rửa tay trước và sau khi ăn. Tự lấy cất đồ dùng đồ chơi sau khi chơi.	Chơi an toàn với đồ chơi ngoài trời.	Đi lớp không khóc nhè.	Phối hợp với bạn trong khi chơi .	Đến lớp biết chào cô, chào bố mẹ, chào các bạn.
2	Tháng 10 Bản thân	Đánh răng vào buổi sáng và buổi tối sau khi ăn.	Phòng tránh 1 số nguy hiểm đối với bản thân ( Ổ điện).	Không đi theo người lạ	Đoàn kết với bạn trong khi chơi.	Cảm ơn khi được giúp đỡ, xin lỗi khi mắc lỗi.
3	Gia đình	Tự lựa chọn quần áo phù hợp với thời tiết.	Tránh xa 1 số đồ dùng gây mất an toàn trong gia đình: Ổ điện, bàn là, bếp ga.	Trẻ tự tin khi tham gia biểu diễn	Quan tâm tới bố mẹ và người thân khi bị mệt bị ốm.	Giúp bố mẹ những công việc vừa sức.
4	Tháng 11 Nghề nghiệp	Nói với người lớn khi bị mệt, bị đau ốm.	Không lại gần, không nghịch đồ dùng của một số nghề ( Liềm, cuốc,búa đinh…).	Lớn lên bé thích làm nghề gì?	Giúp đỡ cô giáo những công việc vừa sức.	Yêu quý, trân trọng mọi nghề trong xã hội.
5	Tháng 12 Động vật	Cách xử lý khi bị muỗi , côn trùng đốt	Cách phòng tránh 1 số con vật hung dữ.	Phân nhóm động vật hung dữ, hiền lành.	Giúp bố mẹ , cô giáo chăm sóc vật nuôi.	Cách bảo vệ các con vật nuôi trong gia đình.
6	Tháng 1 Thực vật	Ăn quả xong biết bỏ vỏ vào thùng rác.	Để đảm bảo an toàn không trèo cây bé nhé.	Bé giúp cô chăm sóc cây.	Bé và các bạn chăm sóc cây xanh.	Khi ai cho gì phải biết xin và cảm ơn khi nhận.
7	Tháng 2 Tết – Mùa xuân	Lựa chọn trang phục khi đi chơi tết.	Không ăn quá nhiều đồ ngọt, không uống nhiều nước có ga, ăn uống phù hợp trong ngày tết.	Nói những câu chúc tết đơn giản để chúc ông bà, bố mẹ và người thân.	Giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa, tập gói bánh trưng.	Nói năng lễ phép với người lớn Nói lời chúc tặng bà, tặng mẹ nhân ngày 8/3. n.
8	Tháng 3 Giao thông	Cách đội mũ bảo hiểm đảm bảo an toàn..	Đeo khẩu trang, đeo kính khi, đội mũ để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.	Thể hiện vai chú cảnh sát giao thông	Bé giúp mẹ đội mũ bảo hiểm	Bé thực hiện đúng theo tín hiệu đèn giao thông.
9	Tháng 4 Nước và các HTTN	Lựa chọn trang phục phù hợp theo mùa.	Bé không chơi gần nơi có ao, hồ.	Khi thấy trời mưa to, sấm chớp.		Rót nước vừa phải khi uống, khóa vòi nước sau khi dùng xong.
10	Tháng 5 Quê hương	Đội mũ, mặc trang phục phù hợp khi đi nắng.	An toàn khi đi du lịch.		Bé cùng bố mẹ chuẩn bị đồ khi đi thamquan

3.2. Nội dung những kỹ năng cần đưa vào dạy trẻ:

3.2.1: Kỹ năng sống tự tin:

Người ta thường nói: chỉ cần tự tin là giành được 50% thành công. Tự tin là điều hết sức cần thiết để có thể thành công trong cuộc sống, sự nghiệp. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể luôn đạt được sự tự tin cần thiết trong nhiều tình huống. Do đó tự tin là một trong những yếu kỹ năng quan trọng mà chúng ta cần từng bước xây dựng cho trẻ từ khi còn nhỏ tuổi. Sự tự tin sẽ giúp trẻ dám nỗ lực, không ngại thử thách; trẻ tự tin sẽ có khả năng sống độc lập, hòa nhập xã hội tốt và dễ thành công hơn trong cuộc sống. Vậy tự tin là gì? Làm thế nào để giúp trẻ tự tin hơn?

Để trả lời được câu hỏi này trước tiên đòi hỏi giáo viên phải hiểu và nắm được khái niệm của tự tin là gì? Tự tin là hoàn toàn tin tưởng vào bản thân, là nhận thức và nắm rõ được bản thân mình, chứ không có nghĩa là tin tưởng bản thân một cách mù quáng. Thiếu tự tin là hệ quả của việc đánh giá thấp bản thân, điều này khiến con người không thể phát huy được những khả năng tiềm ẩn. Mất tự tin làm chúng ta nhụt chí, không dám nỗ lực, ngại thử thách, tự ti với bản thân và sống khép mình với xã hội.

Vậy làm thế nào để giáo dục trẻ kỹ năng sống tự tin cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi? Đó quả là một vấn đề không phải đơn giản , vì trên thực trẻ lớp tôi phụ trách đa phần là con em có cha mẹ làm nghề tự do nhiều nên sự hiểu biết về cách dạy kỹ năng sống tự tin cho con còn nhiều phụ huynh chưa hiểu rõ hết. Những ngày đầu đến lớp nhiều trẻ còn hay khóc, rất ít nói, trong giờ học khi được cô giáo gọi lên trả lời câu hỏi trẻ không đứng lên trả lời mà trẻ còn khóc. Nắm bắt được điều đó nên vào đầu năm học khi phân tổ tôi thường phân những trẻ nhút nhát ngồi gần những trẻ mạnh dạn để giúp trẻ có thể giao lưu, trò chuyện giúp trẻ mạnh dạn hơn. Đối với những trẻ nhút nhát trong giờ học tôi thường quan tâm, gọi trẻ trả lời nhiều hơn, khen, động viên khích lệ trẻ kịp thời để giúp trẻ tự tin với bản thân hơn. Buổi sáng khi bố mẹ đưa đến lớp tôi thường quan tâm, hỏi han trẻ để trẻ giáo lưu với cô.

Ví dụ: Trong lớp tôi có bạn Hải Đăng, bạn Long Hải, Bạn Việt Anh … mỗi sáng bố mẹ đưa đến lớp, trẻ không chịu vào lớp với cô mà cứ đòi về. Đối với những trẻ đó tôi và giáo viên trong lớp vào các buổi chiều trước khi trẻ trả, chúng tôi thường trò chuyện gần gũi, động viên khuyến khích trẻ bằng các hình thức như:

Hôm nay cô thấy con học bài rất giỏi, trong lớp con ngồi học rất ngoan nhưng cô muốn ngày mai con đi học con sẽ không khóc nhè nữa nhé! Như vậy thì cô và các bạn sẽ yêu con hơn đấy!

Hoặc vào giờ đón trẻ, tôi dùng hình thức khen ngợi, động viên trẻ bằng cách: Hôm nay con có váy đẹp thế? Ai mua váy đẹp cho con đấy? Sau khi vào lớp, trò chuyện với trẻ xong tôi dùng hình thức khen ngợi , động viên trẻ trước lớp: Hôm nay cô thấy bạn Việt Anh đến lớp rất ngoan, không khóc nhè nữa đâu, cả lớp mình cùng động viên và khen bạn Việt Anh nào!. Bằng những câu động viên, gần gũi của cô giáo dần dần sẽ giúp trẻ tự tin hơn, thích đến lớp hơn. Bên cạnh đó để giúp trẻ tự thì trong các giờ học hoạt động chung, với những trẻ nhút nhát tôi tăng cường cho trẻ được trả lời câu hỏi của cô, khi trẻ trả lời xong nếu đúng thì cô và các bạn động viên khen ngợi, còn nếu trẻ chưa trả lời được vì nhiều lý do (Có thể trẻ biết những không dám nói ra những điều suy nghĩ của mình hoặc có thể trẻ chưa biết trả lời câu hỏi của cô), dù bất cứ lý do nào giáo viên cùng không nên chê trẻ và sẽ gợi mở bằng cách dẫn dắt trẻ trẻ theo nội dung câu hỏi giúp trẻ trả lời, sau mỗi lần như vậy cô và các bạn lại cổ vũ, động viên sẽ giúp trẻ thấy tự tin hơn.

Ví dụ : Trong giờ hoạt động âm nhạc, tôi giúp trẻ tự tin khi lên biểu diễn, khi biểu diễn trẻ biết hát kết hợp cử chỉ, điệu bộ minh họa, hoặc khi vận động múa, hay vận động minh họa trẻ biết thể hiện bằng nét mặt, động tác và ánh mắt.

Ngoài ra vào các thời điểm trong ngày khi tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt động lao động vào chiều thứ 2 hàng tuần, tôi phân công cho từng nhóm, mỗi nhóm sẽ phụ trách lau dọn một góc. Trước khi vào phân công tôi giao nhiệm vụ cho trẻ: Hôm nay cô và các con sẽ cùng lau dọn giá đồ chơi của lớp mình cho thật sạch sau đó các con sẽ giúp cô sắp xếp đồ dùng đồ chơi lên giá cho thật gọn gàng, các nhóm sẽ cùng thi đua xem nhóm nào làm nhanh, sạch và sắp xếp gọn gàng nhất nhé!. Với trẻ nhút nhát, tôi nhắc nhở bằng cách: Hôm nay bạn Long Hải, bạn Hải Đăng, bạn Mai Chi sẽ cùng các bạn ở nhóm mình giúp cô lau dọn đồ dùng đồ chơi nhé, cô thấy hôm trước các bạn này làm rất tốt, hôm nay các con sẽ cố gắng hơn nữa nhé!

Bên cạnh việc dạy trẻ tự tin khi trả lời các câu hỏi của cô, khi tham gia biểu diễn văn nghệ và qua hoạt động thì việc dạy con cách qua đường cũng là kỹ năng cần thiết giúp trẻ tự tin, chủ động hơn trong cuộc sống.

Ví dụ: Chủ đề giao thông: Với giờ học khám phá, tôi cung cấp cho trẻ các kiến thức về an toàn giao thông, đồng thời tôi dạy trẻ các kỹ năng qua đường như:

- Khi đi qua đường con phải làm gì?

- Nếu có nhiều xe cộ qua lại con sẽ làm như thế nào?

- Khi nào con được qua đường?

- Các bạn nhỏ khi qua đường phải có ai đi cùng?

Sau đó tôi cho trẻ chơi đóng vai “ Bé và mẹ qua đường”.

Ngoài ra việc giao lưu tình cảm, tiếp xúc với trẻ là một cách tạo ra sự tin tưởng, gắn bó giữa trẻ với người xung quanh. Tăng cường sự phát triển các giác quan, góp phần tích cực phát triển các kỹ năng xã hội, trong đó có kỹ năng sống tự tin. Bên cạnh đó để giúp trẻ có kỹ năng sống tự tin, vào các thời điểm trong ngày tôi luôn tạo cơ hội gần gũi, trò chuyện với trẻ bằng lời nói, cử chỉ thể hiện cảm xúc, ánh mắt, nét mặt sẽ khiển trẻ cảm nhận được thái độ, tình cảm của người giao tiếp. Trong lớp tôi có một số trẻ nhút nhát, tôi luôn tạo cơ hội gần gũi trò chuyện với trẻ bằng những câu hỏi đơn giản: “Hôm nay con có áo mới đẹp thế? Ai mua áo cho con đấy!”, Hoặc “ Hôm qua chủ nhật con được bố mẹ cho đi chơi ở đâu? Con có thích không?”…với những câu hỏi gợi mở gần gũi như vậy dần dần trẻ giúp trẻ mạnh dạn hơn.

Ngoài những việc làm trên để giúp trẻ tự tin, mạnh dạn hơn trong cuộc sống cũng như trong hoạt động tập thể, vào cuối mỗi chủ đề tôi thường tổ chức cho trẻ đi dạo đi thăm, thăm quan một số di tích của địa phương như: Đình làng, nhà văn hóa của phường. Trong năm học 2016 – 2017 nhà trường cùng với giáo viên phối hợp với hội cha mẹ học sinh tổ chức cho trẻ đi thăm quan dã ngoại, đi trải nghiệm thực tế tại khu vui chơi Royaicity và Lăng Bác Hồ. Qua chuyến đi này trẻ học được cách sống văn hóa nơi công cộng như: Khi đi vào Lăng viếng Bác phải xếp hàng, không nói chuyện. Không chỉ vậy, trẻ còn được chơi các trò chơi trải nghiệm trong khu vui chơi như: làm lính cứu hỏa, làm chú công an, học làm bánh, học làm người mẫu, biểu diễn thời trang…Qua một ngày được trải nghiệm trẻ học được cách tự tin trước bản thân, tự tin trước đám đông, học được những hành vi văn minh nơi công cộng…

Với những hình thức giáo dục cho trẻ như vậy qua một thời gian tôi thấy trẻ lớp tôi đã có sự tiến bộ rõ rệt, hầu hết trẻ đã mạnh dạn, tự tin, và tích cực tham gia phát biểu trong giờ học, tích cực tham gia các hoạt động của lớp, những trẻ nhút nhát đã tự tin hơn khi đứng trước lớp biểu diễn văn nghệ hoặc mạnh dạn hơn trong việc đưa ra các ý kiến cá nhân của mình. Có thể nói việc rèn kỹ năng sống tự tin giúp trẻ luôn vui vẻ, linh hoạt, tạo nền tảng cho cuộc sống vững vàng cho trẻ sau này.

3.2.2. Kỹ năng hợp tác:

Hợp tác là khi mọi người biết làm việc chung với nhau và cùng hướng về một mục tiêu chung. Một người biết hợp tác sẽ nhận được sự hợp tác. Khi có yêu thương thì có sự hợp tác. Ở độ tuổi này trẻ bắt đầu quan tâm đến bạn trong nhóm, trẻ sẵn sàng chia sẻ với bạn những suy nghĩ của mình, biết hợp tác với nhau để xây dựng một công trình (Khi chơi ở góc xây dựng), biết hợp tác với nhau để tạo ra một bức tranh ( Khi chơi góc tạo hình…). Nói tóm lại hợp tác là khi mọi người biết làm việc chung với nhau và cùng hướng về một mục tiêu chung. Tuy nhiên trẻ vẫn làm việc theo nhóm với cách hiểu đơn giản là gộp bạn lại chứ chưa có sự gắn kết. Vì vậy cô giáo phải cần tổ chức thường xuyên và đa dạng hóa các hoạt động theo nhóm để trẻ biết tạo ra tinh thần đồng đội, tọa niềm vui với kết quả đạt được.

Để làm được điều này, tôi thường tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi theo nhóm, trò chơi dân gian, trò chơi vận động: kéo co, rồng rắn lên mây, chèo thuyền bắt cua…các trò chơi có luật tiếp sức để trẻ thể hiện rõ tinh thần đồng đội giúp đỡ nhau cùng hoàn thành nhiệm vụ.

Ngoài ra trong giờ hoạt động góc, nhất là góc phân vai, góc xây dựng và góc tạo hình trẻ cũng thể hiện rõ và tinh thần hợp tác với bạn để xây dựng một công trình, tạo ra một sản phẩm Biết phân công vai chơi, biết cùng nhau làm việc để tạo nên một công trình, một sản phẩm.

Ví dụ: Khi chơi góc xây dựng “Vườn hoa mùa xuân” , trẻ biết phân công bạn nào làm kỹ sư trưởng, bạn nào xây hàng rào, bạn nào xây bồn hoa và ai là người trồng hoa…Khi bạn A xây dựng xong hàng rào biết ra giúp đỡ các bạn khác để cùng nhau hoàn thành tốt công trình xây dựng của nhóm mình.

Ví dụ: Góc tạo hình, khi làm bức tranh xé dán hoa tặng bà tặng mẹ, tặng cô giáo nhân ngày 8/3: Trẻ biết phân công ai là người xé các bông hoa, ai là người xé những chiếc lá, ai là người sắp xếp và dán thành bức tranh.

Ví dụ: Góc chơi gia đình: Trẻ biết phân công bạn nào đóng vai bố, bạn nào đóng vai mẹ, ai đóng vai các con….

Ngoài ra thông qua các câu chuyện, các bài hát giáo viên giúp trẻ học cách cùng làm việc với bạn, đây là một công việc không nhỏ đối với trẻ ở lứa tuổi này. Khả năng hợp tác sẽ giúp trẻ biết cảm thông và cùng làm việc với các bạn.

Để giúp trẻ có kỹ năng hợp tác được tốt thì giáo viên cần phải tổ chức những hoạt động này một cách thường xuyên, giáo dục trẻ biết giúp đỡ nhau trong công việc, hình thành cho trẻ một đức tính tốt về tinh thần đồng đội, tạo cho trẻ một lý tưởng sống cao đẹp trong tương lai.

3.2.3. Kỹ năng tự phục vụ:

Kỹ năng tự phục vụ là một yếu tố quan trọng có thể giúp tăng cường tính độc lập và cảm giác về sự thành công. Dạy cho trẻ biết các kỹ năng tự phục vụ, trẻ ý thức được sự cần thiết của việc tự phục vụ bản thân, tăng cường tính độc lập, trẻ có trách nhiệm sống hơn đối với chính mình, dạy trẻ biết quan sát làm theo hướng dẫn của người lớn trong các công việc nhỏ hàng ngày như: vệ sinh cá nhân, , tự rửa tay, rửa mặt, đánh răng, cất, lấy đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định, mặc áo, cởi cúc áo, tự xúc ăn…. Trong những kỹ năng về chăm sóc bản thân tôi lựa chọn một số những kỹ năng cơ bản sau để dạy trẻ: Kỹ năng tự chăm sóc bản thân, kỹ năng tự mặc quần áo, kỹ năng tự chăm lo vệ sinh cá nhân.

- Kỹ năng tự chăm sóc bản thân:

+ Kỹ năng tự xúc ăn: Trẻ ở độ tuổi này có khả năng tự xúc ăn, tuy nhiên có nhiều trẻ khi ăn xúc cơm còn rơi vãi, có những trẻ không tự xúc mà chỉ đợi cô xúc cho thì mới ăn. Chính vì vậy trước khi vào giờ ăn tôi thường kể cho trẻ nghe một số câu chuyện do tôi sưu tầm có nội dung liên quan đến việc tự xúc cơm ăn, sau đó gợi hỏi trẻ: Bạn nhỏ trong câu chuyện có ngoan không? Vì sao lại chưa ngoan? Sau đó cô giáo dục trẻ: các con lớn rồi phải tự xúc ăn thì mới ngoan, nếu bạn nào không tự xúc cơm ăn thì các em lớp bé sẽ cười chúng mình đấy!

+ Kỹ năng tự mặc áo, cởi áo, gấp quần áo:

Hàng ngày, nhất là vào mùa đông, trẻ thường mặc nhiều áo đi lớp, trước khi đi ngủ trẻ phải cởi bớt áo ra, trẻ thường để quần áo lộn xộn dẫn đến việc giáo viên mất rất nhiều thời gian để gấp quần áo cho trẻ. Chính vì vậy vào giờ hoạt động góc, hoạt động chiều tôi đã dạy cho trẻ kỹ năng gấp quần, áo, cách cởi áo, mặc áo. Để việc dạy trẻ có hiệu quả, ở góc kỹ năng tôi làm một số bộ sách về kỹ năng cho trẻ được tập luyện: Tập cài cúc áo, cởi cúc áo, mặc áo, gấp áo, kéo khóa…để từ đó trẻ có thể ứng dụng vào thực tế đạt hiệu quả cao.

+ Kỹ năng chăm lo vệ sinh cá nhân:

Vệ sinh cá nhân là một việc làm không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của trẻ. Vệ sinh cá nhân bao gồm: Rửa tay, rửa mặt, đánh răng , chải đầu..Những việc làm này được tôi thực hiện dạy trẻ một cách thường xuyên. Dạy trẻ rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, khi tay bẩn, rèn cho trẻ biết tự rửa tay dưới vòi nước bằng xà phòng đúng quy trình, đúng kỹ năng.

Với những kỹ năng này người lớn đặc biệt là bố mẹ trẻ sẽ yên tâm hơn về trẻ. Trẻ sẽ dần có thói quen về vệ sinh cá nhân sạch sẽ, gọn gàng, biết tự lựa chọn và mặc những trang phục phù hợp với thời tiết để bảo vệ sức khỏe cho chính mình. Không chỉ dừng lại ở đó mà những kỹ năng này còn giúp trẻ khéo léo hơn, có ý thức và có tính kiên trì, làm việc một cách chủ đích hơn.

3.2.4. Kỹ năng tự bảo vệ:

Xã hội hiện đại mang đến cho cuộc sống con người nhiều tiện ích, sự thoải mái nhưng cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm, đặc biệt là đối với con trẻ. Điều này đòi hỏi mỗi trẻ đều phải có những kỹ năng để xử lý cũng như bảo vệ chính bản thân mình.

Bất cứ một sự vật nào hiện ra đều trở thành một đề tài thu hút đối với trẻ. Đó được coi là cơ hội để mở rộng kiến thức nhưng đồng thời cũng có thể là mối nguy hại khôn lường đối với trẻ. Việc trang bị cho trẻ những kỹ năng bảo vệ bản thân sẽ giúp trẻ có thể an toàn hơn và tự tin hơn để khám phá cuộc sống muôn màu.

Kỹ năng bảo vệ bản thân là những hiểu biết của một người về những sự việc xung quanh mình cũng như cách để hành động đúng, an toàn đối với sự vật đó. Trẻ có kỹ năng bảo vệ bản thân sẽ biết cách làm thế nào để tránh xa những mối nguy hiểm hoặc khám phá thế giới trong phạm vi an toàn.

Trên thực tê, trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi hầu hết trẻ chưa phân biệt được những gì là nguy hiểm hay không nguy hiểm đối với mình. Chính vì vậy nên việc giúp trẻ phân biệt những mối nguy hiểm luôn được tôi quan tâm, lồng ghép vào để giáo dục trẻ qua những câu chuyện, qua hoạt động học, qua tranh ảnh, video…Để việc giáo dục trẻ kỹ năng tự bảo vệ được tốt, tôi đã lựa chọn ra những mối nguy hiểm thường xaỷ ra trong cuốc sống hàng ngày đối với trẻ để lồng ghép vào các thời điểm trong ngày cho thích hợp. Cụ thể:

- Các mối nguy hiểm trong ga đình, trường học : Ổ điện, quạt điện, bếp ga, phích nước nóng, bàn là…tôi sẽ lồng vào hoạt động khám phá để dạy trẻ. Tôi cho trẻ kể tên về những đồ dùng trong gia đình nhà mình, sau đó cho trẻ xem tranh về những đồ dùng đó, hỏi trẻ xem những đồ dùng này các con có được sử dụng không? Vì sao?

Nhưng nếu chỉ dừng lại ở việc hỏi trẻ những câu hỏi như vậy sau đó cô giáo dục trẻ không được lại gần, không được sử dụng những đồ dùng đó thì trẻ sẽ rất mau quên. Chính vì vậy ngoài việc giáo dục trẻ biết được mối nguy hiểm của những đồ dùng đó sau khi trẻ được khám phá về đồ dùng gia đình tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi trên màn hình các trò chơi: “Loại bỏ những đồ dùng gây nguy hiểm cho trẻ”, hay trò chơi “ Hãy gạch chéo vào đồ dùng mà bé không được sử dụng”…

- Các mối nguy hiểm ngoài xã hội: bắt cóc, lạc đường, những nơi nguy hiểm gần ao hồ, cột điện, nơi công trường đang thi công…với những mối nguy hiểm này tôi sẽ truyền đạt cho trẻ bằng các câu hỏi tình huống, cho trẻ xem những đoạn video…cô và trẻ cùng nhau thảo luận đẻ trẻ hiểu được đó là những mối nguy hiểm mà cần phái tránh xa.

Ví dụ: Tôi sẽ đưa ra tình huống như: Nếu có người lạ cho con ăn kẹo thì con làm như thế nào? Cho trẻ suy nghĩ, cho trẻ đưa ra ý kiến của mình, gợi mở cho trẻ bằng các câu hỏi.

Ở tình huống này, với lứa tuổi của trẻ mẫu giáo trẻ rất thích khi được cho quà và sẽ không biết tại sao không được nhận.

Khi trẻ thảo luận, tôi đưa ra những giả thiết, những tình huống xấu “Nếu đó là kẻ xấu thì sẽ rất nguy hiểm cho bé”. Tôi phân tích, giải thích cho trẻ và giúp trẻ có phương án giải quyết đó là:

Không nhận quà, ăn bánh kẹo của người lạ vì có thể bị người xấu bắt cóc.

Tôi sẽ dạy trẻ nói “ Cháu cám ơn, nhưng bố mẹ cháu không cho nhận quà của người lạ”.

- Với tình huống: Khi trẻ ở nhà một mình có người đến xin nước uống thì con sẽ làm như thế nào? Cho trẻ suy nghĩ, tự đưa ra ý kiến của mình từ đó giáo viên có thể gợi mở cho trẻ để trẻ tư duy tốt hơn. Tôi cho trẻ nói suy nghĩ, cách giải quyết của mình. Sau đó cô giúp trẻ rút ra phương án tối ưu nhất trong trường hợp này :

Tuyệt đối không mở cửa, kể cả đó có thể là người quen của bố mẹ. Nếu trong nhà có người lớn chưa biết là người lạ đến thì gọi ra mở cửa, còn nếu không có ai ở nhà thì hẹn người đó nhắn lại với con hoặc tối đến gặp bố mẹ.

- Với tình huống: Đi chơi công viên trẻ bị lạc bố, mẹ. Tôi dạy cho trẻ những kỹ năng bình tĩnh, không khóc và chạy lung tung mà hãy đứng yên một chỗ chờ. Vì bố, mẹ sẽ có thể quay lại chỗ đó để tìm bé. Hoặc bé có thể đến chỗ chú bảo vệ nhờ sự giúp đỡ gọi điện thoại, hoặc thông báo lên loa để tìm bố mẹ. Tuyệt đối không đi theo người lạ dù người đó có hứa sẽ đưa về với bố mẹ, vì có thể đó là người xấu lợi dụng và sẽ bắt cóc con. Với tình huống này tôi sẽ đưa ra nhiều biện pháp để giúp trẻ hiểu được nắm bắt thông tin của bố, mẹ và gia đình là rất quan trọng để giải quyết các tình huống xảy ra trong cuộc sống hàng ngày.

Bên cạnh đó

Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là thật sự cần thiết dạy cho con trẻ, xã hội đang phát triển dồng nghĩa với với những tện nạn xã hội một nhiều, trang bị cho trẻ những kỹ năng tự bảo vệ bản thân cính là trang bị cho trẻ những hành trang để trẻ có thể sống an toàn, lành mạnh hơn. Với trẻ mầm non, kỹ năng sống chưa có một giáo trình nào cụ thể, chưa được đưa vào như một giờ học chính nên chúng ta cần khéo léo lồng ghép vào các hoạt động trong ngày, vào các chủ đề, vào các thời điểm trong ngày: Trò chuyện sáng, hoạt động tập thể ngoài trời, hoạt động học, các bài tập trắc nghiệm, các bài tập giả ddingj, hoạt động giao lưu…Trang bị cho trẻ những kỹ năng này sẽ giúp trẻ cảm thấy tự tin, luôn sẵn sàng đối diện và vượt qua các mối nguy hiểm trong cuộc sống.

3.2.5. Kỹ năng giao tiếp ứng xử

Kỹ năng giao tiếp ứng xử đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của mỗi người. Ứng xử tốt giúp chúng ta xây dựng và duy trì mối quan hệ hữu ích, thành công trong công việc, xây dựng một hình ảnh cá nhân ấn tượng, cũng như đạt được những mục đích trong cuộc sống. Tuy nhiên, đôi khi việc ứng xử không hiệu quả có thể tạo lên những mối mâu thuẫn trong các mối quan hệ, dẫn đến nhiều điều bất lợi trong cuộc sống.

Cách giao tiếp ứng xử không chỉ quan trọng trong những năm trẻ đi học mà còn rất quan trọng đối với cuộc sống sau này của trẻ. Kỹ năng giao tiếp là một kỹ năng nền tảng giúp trẻ nhận biết các giá trị sống và hình thành các kỹ năng sống. Trẻ giao tiếp ra sao là hoàn toàn do chúng ta dạy dỗ, bởi trẻ hay bắt chước, chưa hiểu hết được các từ ngữ. Trẻ của lớp tôi sống ở vùng nông thôn nên bị ảnh hưởng rất nhiều những từ ngữ không lành mạnh từ phía người lớn hay từ phía các anh chị lớn tuổi hơn. Để giúp trẻ có kỹ năng giao tiếp tốt tôi đã tiến hành dạy trẻ qua các hình thức sau:

- Kỹ năng giao tiếp với bạn bè:

Lớp học chính là một thế giới thu nhỏ của xã hội mà hàng ngày trẻ được tiếp xúc, là nơi đa văn hóa, đa tính cách và cũng là nơi đa sở thích. Chính vì vậy cô có thể dạy trẻ tìm hiểu, khám phá những sở thích của chính bản thân, quan tâm đến bạn bè.. Trê trong lớp tôi mỗi trẻ lại có tính cách khác nhau, có những trẻ hoạt bát nhanh nhẹn, hiếu động những có những trẻ chậm chạp, thụ động hoặc nóng nảy. Chính vì vậy tôi đã tìm hiểu tính cách của từng trẻ trong lớp để thuận tiện cho việc dạy và rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Việc rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ thường thể hiện rõ nhất ở giờ hoạt động góc và nhất là góc chơi phân vai, vì ở góc chơi phân vai trẻ được chơi đóng vai các nhận vật như: vai bố, mẹ, con người bán hàng, cô cấp dưỡng…mà những vai đó cần thể hiện bằng lời nói. Ví dụ: Khi cho trẻ chơi trò chơi “ Bán hàng”, người bán hàng khi thấy có khách đến mua thì phải niềm nở, dùng ngôn ngữ của mình để trả lời khách, dùng ngôn ngữ của mình để mời chào khách, còn trẻ đóng vai người mua hàng sẽ phải về giá cả các mặt hàng như thế nào?

Hoặc khi chơi trò chơi “ Phòng khám đa khoa”, trẻ đóng vai bác sĩ khi khám cho bệnh nhân biết hỏi xem bệnh nhân bị làm sao? Bị đau ở đâu?, sau đó biết dùng ngôn ngữ của mình để căn dặn bệnh nhân phải uống thuốc, phải ăn uống và nghỉ ngơi như thế nào?...Tùy vào từng chủ đề mà tôi lựa chọn các trò chơi khác nhau để giúp phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ giao lưu với bạ được tốt hơn.

Ngoài ra trong giờ học hoạt động chung, tôi tăng cưởng cho trẻ trả lời câu hỏi của cô, cho trẻ tập kể truyện, đóng kịch để giúp cho vốn từ của trẻ ngày càng phòng phú hơn.

- Kỹ năng gia tiếp với người lớn và mọi người xung quanh trẻ:

Đối với người lớn cần tập cho trẻ những lời nói lễ phép , dạy trẻ nói đủ câu, không nói trống không. Để trẻ có thói quen nói đủ câu, không nói trống không thì giáo viên phải quan sát, uốn nắn trẻ thường xuyên, khi thấy trẻ nói chưa đủ câu cần sửa cho trẻ ngay. Vào các thời điểm đón trẻ, qua giờ học, giờ chơi tôi trao đổi với giáo viên trong lớp cùng kết hợp sửa cho trẻ. .

Với những hình thức như vậy dần dần trẻ lớp tôi đã biết thưa gửi, nói năng lễ phép với cô giáo, với người lớn và mọi người xung quanh.

3. Biện pháp 3: Lồng ghép nội dung giáo dục dạy trẻ kỹ năng sống vào các hoạt động học.

Đối với trẻ mầm non, việc rèn kỹ năng sống cho trẻ không được thực hiện trên một giờ học cụ thể nào, mà chỉ lồng ghép vào các hoạt động trong ngày để dạy kỹ năng sống cho trẻ.

* Hoạt động học làm quen với văn học:

Xuất phát từ đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non là rất thích nghe kể chuyện, nội dung các câu chuyện thường để lại ấn tượng cho trẻ khó phai mờ. Tùy từng nội dung câu chuyện mà tôi đưa nội dung kỹ năng sống vào để dạy trẻ sao cho, phù hợp với trẻ lớp mình.

Ví dụ: Qua câu chuyện “ Cáo, thỏ và gà trống”, tôi dạy trẻ học tập bạn gà Trống tính mạnh dạn, tự tin. Tuy nhỏ bé nhưng gà Trống đã biết dùng trí thông minh của mình để đuổi cáo ra khỏi nhà.

Ví dụ: Câu chuyện “ Tích Chu”, tôi dạy trẻ kỹ năng luôn quan tâm giúp đỡ mọi người đăc biệt là người thân trong gia đình học tập bạn Tích Chu không quản ngại khó khăn đi kiếm nước suối tiên về cho bà uống.

Bên cạnh những câu chuyện có trong chương trình, tôi còn sưu tầm thêm một số bài thơ câu chuyện có nội dung dạy kỹ năng sống để đưa vào dạy trẻ. Các câu chuyện mà tôi đã sưu tầm và thiết kế đã giúp cho trẻ lớp tôi mạnh dạn, tự tin hơn và có những hiểu biết nhiều hơn về các kỹ năng sống cơ bản cần có.

( Một số câu chuyện sưu tầm phần phụ lục)

* Hoạt động học khám phá:

Với hoạt động học này thông qua các chủ đề mà tôi giáo dục cho trẻ những kỹ năng sống cơ bản như:

Chủ đề “Bản thân”

Thông qua hoạt động khám phá đề tài “Bé cần gì để lớn lên và khỏe mạnh” bé cần ăn đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng, cần tham gia các hoạt động chơi đùa chạy nhảy, thể dục thể thao và điều quan trọng nữa bé cần được sống trong môi trường không khí trong lành qua đó giáo dục trẻ biết cách chăm sóc bảo vệ sức khỏe cho bản thân bằng cách giữ gìn đồ dùng, vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Khi chơi xong phải biết rửa tay.

Chủ đề “Gia đình”

Khám phá với đề tài “ Ngôi nhà của bé”, trẻ biết được ngôi nhà là nơi gia đình cùng chung sống giáo dục trẻ biết làm gì để chỗ ở của mình sạch sẽ, gọn gàng. Còn đề tài khám phá “Đồ dùng trong gia đình” giáo dục trẻ biết sắp xếp khi lấy, cất đồ dùng ngăn nắp, biết giữ gìn đồ dùng sạch sẽ, gọn gàng, biết sử dụng đồ dùng đúng cách...

Chủ đề “Nghề nghiệp”

Đề tài khám phá một số nghề như nghề giáo viên, nghề bác sỹ, nghề nông…trẻ biết mỗi nghề đều có công việc vất vả riêng, trẻ biết yêu quý các nghề, và bảo vệ các sản phẩm của mỗi nghề.

Chủ đề “Động vật”

Đề tài khám phá về “ Một số vật nuôi trong gia đình” giáo dục trẻ biết chăm sóc bảo vệ các con vật nuôi ( Cho ăn, không đánh đuổi các con vật). Khám phá về “ Động vật sống trong rừng” trẻ có những hành động không đồng tình khi biết những con vật sống hoang dã đang có nguy cơ bị săn bắn trái phép. Biết tránh và không lại gần những con vật hung dữ. Giáo dục trẻ biết được ích lợi của những con vật đó, biết được những mối hiểm họa đang chờ chúng. Khám phá “Một số con côn trùng”, trẻ nhận biết được những con côn trùng có ích và côn trùng có hại đối với con người.

Chủ đề “Phương tiện và luật lệ giao thông”.

Đề tài “ Bé đi đường an toàn” giáo dục trẻ khi đi bộ trên đường làng đi sát lề đường bên tay phải, khi đi bộ trên đường phố đi trên vỉa hè. Khi ngồi sau xe máy phải đội mũ bảo hiểm, ngồi ngay ngắn không đùa nghịch. Khi ngồi trên ô tô không được thò đầu ra ngoài, không được chạy nhảy trên xe, khi xe dừng lại mới được xuống, biết nhường chỗ cho các cụ già…

Chủ đề “Tết và mùa xuân”

Đề tài khám phá “ Gia đình bé chuẩn bị đón tết” giáo dục trẻ biết giúp đỡ bố mẹ dọn dẹp, trang trí nhà cửa để đón tết. Biết vứt rác đúng nơi quy định không vứt vỏ kẹo, vỏ bim bim... ra đường, không khạc nhổ, không đi vệ sinh bừa bãi. Đề tài “Tìm hiểu về mùa xuân”, giúp trẻ biết mùa xuân có tết cổ truyền, dạy trẻ nói những câu chúc tết đơn giản, dạy trẻ biết lựa chọn quần áo phù hợp hợp khi đi chơi Tết.

Chủ đề “Thực vật”

Khám phá “ Cây xanh và môi trường sống”. Giáo dục trẻ biết ích lợi của các loại rau, trái cây, cây xanh, cây bóng mát đối với con người, giáo dục trẻ cách chăm sóc các loại cây ( Tưới cây), biết ăn rau, củ, quả cung cấp nhiều vitamin. Giáo dục trẻ biết không leo trèo cây, ăn quả xong để rác đúng nơi quy định. Đề tài “ Ngày 8/3”, dạy trẻ biết quan tâm đến bà, mẹ, biết nói lời chúc tặng bà, tặng mẹ nhân ngày 8/3.

Chủ đề “Nước và các hiện tượng tự nhiên”

Cho trẻ khám phá về nước, trẻ biết có nhiều loại nước khác nhau như nước máy, nước lọc, nước suối, nước mưa, nước ao hồ, nước biển. Trẻ biết tình trạng hiện nay nguồn nước đang bị ô nhiễm dần và cạn kiệt vì do con người đã sử dụng lãng phí từ đó giáo dục trẻ phải biết tiết kiệm nước. Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh các con nhớ vặn vòi nước vừa đủ để rửa, tránh lãng phí. Giáo dục trẻ khi đi chơi hay đi đâu không vứt rác xuống nguồn nước, tránh làm ô nhiễm. Biết mùa hè thường mặc trang phục gì? Mùa đông thì mặc như thế nào? Khi cho trẻ khám phá về “nước” trẻ biết có nhiều loại nước khác nhau như nước máy, nước mưa, nước sông, suối, hồ, ao, nước biển trẻ biết tình trạng ô nhiễm hiện nay. Khi đi tắm biển phải mặc áo phao và biết tự bảo vệ mình.

Chủ đề “Quê hương, thủ đô, Bác Hồ”

Đề tài khám phá “Bác Hồ với các cháu thiếu nhi” giáo dục trẻ biết tự hào về vị lãnh tụ của đất nước, biết yêu quý đất nước mình…..

* Hoạt động học tạo hình:

Qua các HĐH tạo hình giáo dục trẻ biết giữ gìn sách vở sạch đẹp không làm quăn mép vở không vẽ tẩy xóa vở, không vẽ bậy ra ghế ra bàn, giáo dục trẻ biết yêu quý, trân trọng sản phẩm của mình, của bạn, mong muốn tạo ra những sản phẩm đẹp để tặng cô, tặng ông, bà, bố, mẹ…

* Hoạt động học âm nhạc:

Ở trường mầm non âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển lời nói, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm…đối với trẻ, âm nhạc là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Thực tế cho ta thấy rằng: Trẻ em ở lứa tuổi mẫu giáo rất nhạy cảm đối với âm nhạc. Trẻ em rất thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động có âm nhạc. Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức thẩm mỹ cho trẻ, là phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu ghét rõ ràng. Giáo dục âm nhạc còn hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương con người rộng lớn. Hình thành và phát triển thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể: Đó là tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người. Giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc sống. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc... sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực, trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

Tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc ở trường mầm non không chỉ mang lại cho trẻ những cảm xúc âm nhạc mà thông qua đó còn giúp trẻ phát triển rất nhiều kỹ năng sống tốt đẹp như: kỹ năng tạo niềm vui, kỹ năng mạnh dạn tự tin…

Ví dụ: Khi dạy trẻ hát, múa, biểu diễn tổng kết chủ đề, trẻ được hợp tác với bạn luyện tập các tiết mục văn nghệ, được thể hiện vai người dẫn chương trình... giúp trẻ biết quan tâm, chia sẻ và hợp tác với bạn ðể luyện tập ðýợc tốt.

* Hoạt động phát triển thể chất:

Thông qua hoạt động thể chất cô nhắc trẻ thường xuyên tập thể dục để cho cơ thể lớn lên và khỏe mạnh. Khi chơi các trò chơi vận động không nên tranh nhau, phải biết nhường nhịn nhau, khi chơi phải biết phối hợp với bạn để tạo ra tính đoàn kết.

3.4. Dạy kỹ năng sống cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi:

3.4.1 Hoạt động đón trẻ:

Vào buổi sáng, giáo viên đến lớp trước 15 phút, công việc đầu tiên là mở cửa thông thoáng phòng học, sau đó chuẩn bị đón trẻ. Khi trẻ đến lớp trẻ biết chào cô, chào bố mẹ, cất dép, cất ba lô đúng nơi quy định.

3.4.2 Hoạt động ngoài trời.

Qua hoạt động ngoài trời khi cho trẻ quan sát một số loại cây cảnh, cây hoa, cây ăn quả tôi cho trẻ biết ích lợi của cây xanh đối với con người. Quan sát một số con vật nuôi tôi cho trẻ tập cho gà ăn, từ đó hình thành cho trẻ kỹ năng sống yêu thương chăm sóc.

Hoạt động tìm hiểu về một số loại rau tôi cho trẻ đi thăm vườn rau của lớp . Để gieo được những luống rau xanh như thế này thì các cô phải làm gì? Trước tiên phải làm đất tơi xốp, sau đó đến gieo hạt và tưới rau. Nếu không nhặt cỏ bắt sâu cho cây thì điều gì sẽ xảy ra? Từ đó trẻ có thể đưa ra ý kiến của mình một cách độc lập, giúp trẻ mạnh dạn hơn trong giao tiếp. Khi cho trẻ chơi ngoài trời tôi luôn nhắc trẻ khi chơi trên sân trường không được chạy đùa, xô đẩy bạn vào đồ chơi sẽ bị ngã chảy máu. Biết giữ gìn đồ chơi ngoài trời khi chơi.

3.4.3* Hoạt động góc:

Trẻ mầm non học bằng chơi – chơi mà học, đối với trẻ mầm non, hoạt động vui chơi chiếm vai trò chủ đạo trong hoạt động của trẻ ở trường. Thông qua giờ chơi, trẻ được đóng các vai khác nhau trong xã hội, khi đóng vai được tái hiện lại những gì trẻ nhìn thấy trong cuộc sống. Tất cả những kiến thức và kinh nghiệm cuộc sống mà trẻ có sẽ ðýợc trẻ thể hiện qua hoạt ðộng vui chõi. Chính vì vậy, tôi rất trú trọng đến việc tạo các tình huống khi trẻ đóng vai để trẻ tìm cách giải quyết.

Ví dụ ở góc phân vai: Giáo dục trẻ biết chơi đoàn kết với bạn khi bán hàng, mua hàng. Dạy trẻ cách mua hàng. Bác ơi bán cho tôi 5 con cá này! Bao nhiều tiền hả bác? Trẻ biết cách chào mời khách mua hàng, mặc cả, và trả tiền khi mua thức ăn xong

Hay ở góc " Nấu ăn”, tôi chú ý đến những thao tác mà trẻ thể hiện vai của mình: Trẻ bắc nồi lên đặt bếp ga đã đúng giữa bếp chưa? Để đảm bảo an toàn thì khi nấu xong con cần phải làm gì? Khi xoong đang nóng muốn bắc nồi xuống con làm thế nào?.

Ví dụ: Góc bác sỹ tôi cho trẻ khám sức khỏe cho bạn, biết cách đặt tai nghe, ống nghe. Biết thể hiện một số thao tác đơn giản khi khám bệnh, biết sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp với bệnh nhận: Cháu bị làm sao? Cháu bị đau cổ họng ạ? Hãy há miệng ra cho bác kiểm tra? Trẻ biết há mồm bác sỹ thì lấy đèn soi vào. Được rồi, bây giờ hãy vén áo lên cho Bác đặt ống nghe vào nào? Không sao đâu bác sẽ viết cho cháu đơn thuốc ra ngoài cửa hàng và mua thuốc nhé!

Góc xây dựng: Rèn cho trẻ kỹ năng làm việc theo nhóm, biết phối hợp phân công công việc khi chơi, biết hợp tác cùng nhau để xây dựng được những công trình xây dựng.

Góc sách truyện: Trẻ biết mở sách truyện từng trang một, không tranh giành sách chuyện với bạn, biết sử dụng những đồ dùng đó một cách có hiệu quả.

Góc khám phá: Trẻ có một số kỹ năng khám phá các sự vật hiện tượng xung quanh. Trẻ được trải nghiệm với các thí nghiệm như: Sự nảy mầm của hạt; vật nổi, vật chìm; sự tan chảy của viên đá...

3.4.4* Hoạt động lao động – vệ sinh:

Trẻ biết nhặt lá cây rụng trong sân trường, trong bồn cây, biết giữ gìn lớp học, sân trường luôn sạch sẽ. Không vứt rác vào bồn cây.

3.4.5 * Hoạt động giờ ăn

Trong giờ ăn, tôi nhắc trẻ khi ăn không được nói chuyện, không xúc miếng quá to, không nhai nhồm nhoàm, khi ho biết lấy tay che miệng, nhặt cơm rơi vào khay. Sau khi ăn xong biết lau mồm, xúc miệng nước muối.

Nhắc trẻ khi ăn phải giữ trật tự không nói chuyện riêng, khi ăn bị hắc xì hơi thì phải biết che miệng, cơm rơi, cơm vãi thì nhặt vào khay và lau tay vào khăn.

3. 5. Phối kết hợp với phụ huynh:

Bên cạnh việc dạy trẻ các kỹ năng ở lớp, tôi thường xuyên chú trọng đến việc phối kết hợp với phụ huynh cùng dạy kỹ năng sống cho trẻ. Tuyên truyền cho phụ huynh hiểu không nên làm hộ con, phải dạy trẻ tính tự lập từ bé. Trẻ càng được hướng dẫn sớm về cách tự vệ, nhận biết những mối nguy hiếm từ xung quanh và cách xử lý thì sẽ vững vàng vượt qua những thử thách trong mọi tình huống. Điều đó được chứng minh rõ ràng từ thực tế. Việc giáo viên tích cực giao lưu với phụ huynh vào giờ đón, trả trẻ giúp giáo viên dễ dàng nắm bắt tình hình của trẻ, hiểu được tính cách, hoàn cảnh sống của trẻ từ đó đề ra các biện pháp phù hợp cũng như cách tác động, phối hợp với phụ huynh trong việc rèn luyện trẻ đúng phương pháp.

Trong gia đình, việc dạy trẻ những nghi thức văn hóa trong ăn uống rất cần thiết. Để trẻ có được những kỹ năng, thói quen sử dụng đồ dùng một cách chính xác, thuần thục và khéo léo, không chỉ đòi hỏi trẻ chỉ thường xuyên luyện tập, mà còn phải đáp ứng được những nhu cầu của trẻ, đó là cung cấp cho trẻ những mẫu hành vi văn hóa, những hành vi đúng, đẹp, văn minh của chính cha mẹ và những người xung quanh trẻ. Trước hết người lớn phải gương mẫu, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ. Tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ vui chơi. Cô giáo, cha mẹ, giúp trẻ phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm bảo rằng người lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để trẻ thực hiện ý thích đó.

Nhận thức được tầm quan trọng của biện pháp này, tôi thường trao đổi, tuyên truyền phụ huynh hiểu những việc nên và không nên làm đối với trẻ để giúp trẻ có kỹ năng sống tốt, trẻ có kỹ năng tự bảo vệ bản thân, tự tin trong cuộc sống... Trẻ luôn bắt chước người lớn và bố mẹ trẻ là những người lớn gần gũi trẻ nhất. Vì vậy các bậc làm cha làm mẹ đừng vô tình bỏ qua những cơ hội đơn giản và thuận lợi hàng ngày để hướng dẫn con những thói quen tốt rồi sau đó lại bắt trẻ mất thời gian học lại những điều này ở một nơi khác với những người xa lạ. Bố mẹ trẻ hãy chú ý giúp trẻ hình thành những kỹ năng sống tốt như kỹ năng giao tiếp xã hội để tự khám phá, đánh giá bản thân mình và người khác.

Ví dụ: Khi ở nhà, gia đình nên khuyến khích trẻ tự khởi xướng ra những cuộc chơi bằng cách xin phép bố, mẹ và ông bà cho con được chơi. Khi chơi xong phụ huynh cần nhắc nhở và dạy cho con biết cách tự thu dọn đồ chơi sau khi chơi. Cha mẹ có thể cùng con thu dọn nhưng tuyệt đối không bao giờ được làm thay trẻ.

Trong các dịp lễ tết cha mẹ nên tạo cơ hội khuyến khích trẻ tham gia dọn dẹp trang hoàng nhà cửa, phụ ông bà lau lá để gói bánh chưng, trang trí cây đào, cây quất, lau lá cây, đi chợ tết mua sắm cùng mẹ…Ngoài ra, bố mẹ hãy lựa chọn những chương trình trên truyền hình phù hợp và bổ ích với bé để cả nhà cùng xem, khi xem khuyến khích các bé nói lên suy nghĩ cảm xúc của mình về những điều mà bé vừa được xem.

Tôi cũng tuyên truyền với phụ huynh quan sát những biểu hiện của trẻ trong điều kiện và tình huống tự nhiên hàng ngày như quan sát xem trẻ có tự tin và tự nhiên khi giao tiếp với mọi người hay không? Trẻ có thích tham gia dã ngoại hay tham gia các nhóm sinh hoạt không? Trẻ có tự nhiên sáng tạo khi chơi với đồ chơi không? Trẻ có lễ phép trong cách nói năng với người lớn hay không?… để từ đó có biện pháp rèn luyện và giáo dục trẻ thêm.

Cha mẹ cần phối hợp với giáo viên một cách chặt chẽ và hợp lí bằng việc tham gia tình nguyện vào quá trình giáo dục trong nhà trường. Cha mẹ nên tham gia vào các buổi trao đổi với giáo viên, tham gia vào các buổi họp của nhà trường để nắm bắt được tình hình cùng với nhà trường giáo dục trẻ một cách toàn diện hơn.

5. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm.

Sau khi áp dụng những biện pháp trên vào công tác giảng dạy và tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, tôi nhận thấy đã đạt được những kết quả sau:

100% trẻ đều được cô giáo và cha mẹ tạo điều kiện, khuyến khích, khơi dậy tính tò mò, phát triển trí tưởng tượng, năng động, mạnh dạn, tự tin.

100% trẻ được rèn luyện khả năng sẵn sàng học tập và kết quả học tập ở trường hiệu quả ngày càng cao.

98% trẻ có thói quen lao động tự phục vụ, được rèn luyện kỹ năng tự lập, kỹ năng nhận thức, kỹ năng vận động thô, vận động tinh thông qua các hoạt động hàng ngày, trong cuộc sống của trẻ.

100% trẻ được rèn luyện về kỹ năng xã hội, kỹ năng thể hiện cảm xúc, kỹ năng giao tiếp, chung sống hoà bình.

Trẻ đi học đều hơn, tỉ lệ chuyên cần đạt 93% trở lên và ít gặp khó khăn khi đến lớp, trẻ có kỹ năng trực nhật, giúp cô kê bàn ăn, xếp khay ăn, chia thìa, kê ghế, phơi khăn….

Thông qua kết quả đánh giá chất lượng cuối mỗi chủ đề, đối với từng mặt phát triển trẻ đạt khá tốt:

BẢNG KHẢO SÁT CUỐI NĂM

STT	Các mặt phát triển	Tổng số trẻ	Đầu năm				Cuối năm
STT	Các mặt phát triển	Tổng số trẻ	Trẻ đạt	Tỉ lệ %	Trẻ CĐ	Tỉ lệ %	Trẻ đạt	Tỉ lệ %	Trẻ CĐ	Tỉ lệ %
1	Kỹ năng tự phục vụ	38	20	53%	18	47%	37	98%	1	3%
2	Kỹ năng tự bảo vệ		18	47%	20	53%	35	92%	3	8%
3	Kỹ năng hợp tác		19	50%	19	50%	33	87%	5	13%
4	Kỹ năng giao tiếp- ứng xử		18	47%	20	53%	36	95%	2	5%
5	Kỹ năng tự tin		18	47%	27	53%	36	95%	2	5%

Từ đó phụ huynh đã có thói quen liên kết phối hợp chặt chẽ với cô giáo trong việc dạy trẻ các kỹ năng sống, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức thông qua bảng thông tin dành cho cha mẹ, bảng đánh giá trẻ ở lớp; số lượng phụ huynh học sinh tham gia đông hơn.

Cha mẹ cảm thấy vui vì biết con mình đã có được những kỹ nằng sống nhờ cô giáo, kết hợp cùng gia đình thì trẻ mới có được những kỹ năng tốt như vậy.

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUẾN NGHỊ

I. Kết luận:

Trẻ em được giáo dục kỹ năng sống tốt thì khả năng thích nghi và thành công trong cuộc sống sẽ dễ dàng hơn. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là một việc làm hết sức quan trọng và cần thiết. Điều đó giúp cho trẻ tự tin, chủ động xử lý linh hoạt các tình huống trong cuộc sống.

Thực tế, kỹ năng sống của trẻ lứa tuổi mầm non chỉ đơn giản là giao tiếp tốt, biết vui chơi với bạn, biết xin lỗi hoặc cảm ơn đúng lúc, để thích nghi với môi trường khác nhau….Một đứa trẻ chờ đến lượt chơi sẽ là người biết kiên nhẫn, một đứa trẻ được tập thích nghi với đám đông sẽ trở thành người biết tự chủ và tự tin sau này. Đó chính là những lợi ích về lâu dài để các bậc phụ huynh ngày nay quan tâm nhiều hơn đến việc trang bị kỹ năng sống cho con ngay từ tuổi mầm non. Cũng cần nói thêm rằng trẻ lứa tuổi mầm non chỉ có thể tích luỹ kỹ năng sống thông qua những trải nghiệm thực tế. Trong mỗi đứa trẻ đều có những tài năng tiềm ẩn. Sự chuẩn bị kỹ càng từ lúc đầu đời chính là chìa khoá thành công cho tương lai mỗi cháu. Chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non chính là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ là nền tảng cho quá trình học tập suốt đời của trẻ. Giáo viên hãy luôn khuyến khích trẻ mạnh dạn tham gia các hoạt động, tự tin vào bản thân. Đồng thời, khuyến khích trẻ khi tham gia vào trò chơi, cần biết cải tiến, sáng tạo các cách chơi và cố gắng đạt mục đích, đây chính là những kỹ năng cơ bản để sống và làm việc sau này. Thường xuyên chỉ ra cái mới mà người lớn cũng tìm tòi một cách hăng hái bằng nhiều cách, hãy trao đổi với trẻ về những thông tin mà cô giáo, cha mẹ mới tìm thấy cho trẻ thấy rằng học lúc nào cũng vừa vui, vừa thử thách.

Bên cạnh những lời nói khích lệ, nêu gương, khuyến khích những hành vi, lời nói tốt của trẻ. Các bậc làm cha mẹ, cô giáo, những người lớn cần nhẹ nhàng, khéo léo khi giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, không nên hạ thấp khả năng của trẻ, không dọa nạt hay bắt trẻ phải làm những việc quá sức của trẻ. Người lớn không nên nuông chiều, bao bọc trẻ thái quá, không nên nhồi nhét lượng kiến thức quá mức so với khả năng tiếp nhận từng lứa tuổi của trẻ. Người lớn cần sử dụng lời nói rõ ràng, câu hỏi gợi mở phối hợp cùng các cử chỉ, điệu bộ phù hợp nhằm khuyến khích trẻ tiếp xúc với môi trường xung quanh, bộc lộ, chia sẻ những cảm xúc với người khác bằng lời nói và hành động cụ thể.

Đây là một trong những kỹ năng hết sức quan trọng để khi lớn lên trẻ có đủ tự tin, bản lĩnh trong cuộc sống. Nhằm giúp trẻ hình thành tính tự lập và khả năng biết tự chăm lo cho mình, không bị phụ thuộc vào bố mẹ, ngay từ nhỏ chúng ta cần để trẻ làm tất cả mọi thứ mà chúng có thể, đừng vì quá thương con mà nuông chiều chúng nhé. Vì thế cần có phương pháp dạy con phù hợp với độ tuổi và nhận thức của trẻ để trẻ có thể tiếp thu và học cách sống tự lập tốt hơn.

II. Kiến nghị:

1/ Đối với phụ huynh: Cần phối hợp tốt, trao đổi thường xuyên với giáo viên trong lớp để cùng giáo dục và dạy các kỹ năng sống cho trẻ được tốt hơn.

2/ Đối với bản thân: Cần tự hỏi, trao đổi với các bạn đồng nghiệp, nghiên cứu các tài liệu nhiều hơn nữa để có thêm kinh nghiệm dạy kỹ năng sống cho trẻ.

3/ Đối với nhà trường: Trang bị thêm tài liệu về kỹ năng sống để giáo viên nghiên cứu.

4/ Đối với phòng giáo dục: Tăng cường tổ chức thêm các buổi bồi dưỡng về kỹ năng sống cho giáo viên học tập thêm kinh nghiệm.

Qua bản sáng kiến kinh nghiệm này, tôi rất mong đựơc sự góp ý bổ sung của các cấp lãnh đạo cùng các bạn đồng nghiệp để bản sáng kiến của tôi thật sự có hiệu quả.

Xin chân thành cảm ơn!

CHUYỆN: TRONG PHÒNG TẮM.

Hôm nay, trời rất nóng. Vừa về đến nhà Nhật đã dục mẹ:

“ Mẹ ơi, con nóng quá, cho con đi tắm”.

Mẹ nhắc:

“ Con ngồi một tí cho giáo mồ hôi đã rồi hãy vào tắm nếu không sẽ dễ bị cảm đấy”

Nhật ngồi ở quạt cho đỡ mồ hôi rồi vào tắm.

Mẹ lấy ghế cho Nhật ngồi rồi nhẹ nhàng xả nước gội đầu cho Nhật. Gội đầu xong mẹ bảo:

“ Con ngồi đây kì cọ cho sạch đi nhé, mẹ ra cắm nồi cơm rồi mẹ vào tắm cho, con cẩn thận sàn nhà trơn lắm đấy”.

Mẹ ra rồi, Nhật thích thú đùa nghịch với dòng nước mát. Cu cậu vặn nước rồi đùa nghịch với dòng nước. Hứng trí cậu còn đứng lên nhảy nhót vừa té nước vừa cười khanh khách. Bỗng “Oạch” Nhật bị trượt chân ngã đầu đạp xuống nền đau điếng. Nhật khóc ầm lên gọi mẹ.

Mẹ vội vàng chạy vào đỡ Nhật dậy, xem xét xem Nhật có sao không. May mà chỉ hơi sung.

Mẹ nói: “ Mẹ đã nhắc con phải cẩn thận rồi mà, sàn nhà tắm khi có nước vào sẽ rất trơn, nếu không cẩn thận sẽ bị ngã rất nguy hiểm. Lần sau khi tắm con phải cẩn thận, đứng tại chỗ hoặc ngồi xuống ghế con nhớ chưa nào?.

- Vâng ạ.

Từ đấy, mỗi khi đi tắm Nhật luôn lấy ghế ngồi, không bao giờ đùa nghịch trong nhà tắm nữa.

Qua câu chuyện tôi giúp trẻ rút ra bài học:

- Sàn nhà tắm rất trơn, tuyệt đối không chạy nhảy, leo trèo sẽ dễ bị ngã.

Có những tình huống bất trắc xảy ra không chỉ với trẻ mà đôi khi còn xảy ra với cả người lớn đó chính là nội dung câu chuyện:

CHUYỆN: CHIẾC Ổ KHÓA

Hôm nay chủ nhật, mẹ đưa Hòa đến nhà bác Nguyệt làm cùng cơ quan mẹ chơi. Nhà bác nguyệt thích thật, có cả sân chơi và khu vườn nhỏ trước sân nhà nữa. Khi mẹ và bác Nguyệt nói chuyện Hòa xin phép mẹ ra sân chơi.

Ra đến sân, Hòa mải mê ngắm những chú chim sâu đang vừa chuyền cành vừa kêu lích tích như đang trò chuyện.

Ngắm chán, Hòa chạy đi nhặt những chiếc lá rụng để xếp những hình mà cô đã dạy ở lớp như: Xếp hình ông mặt trời, bông hoa, chiếc thuyền….

Đang chơi, Hòa nghe tiếng bác Nguyệt gọi to:

“ Hòa ơi, Vào ăn bánh đi cháu”. Hòa chạy vội vào nhìn đĩa bánh một cách thích thú. Mẹ nhắc:

“ Con vào rửa tay đi rồi hãy ăn nhé”

“ Vâng ạ”

Hòa chạy vội vào nhà vệ sinh để rửa tay, xong khi quay ra sờ đến nắm chốt cửa cậu ta ngạc nhiên “ Ôi sao không giống ở nhà mình”.

Cậu thích thú đóng cửa, xoay vặn chốt với vẻ tò mò.

Tiếng khóa kêu: “ Tách, tách” Làm cu cậu thật thích thú.

Bỗng có tiếng mẹ gọi: Hòa ơi, xong chưa nào?

“ Vâng ạ, con ra ngay đây.

Hòa xoay tay nắm để mở cửa giống như ở nhà mình mà không tài nào mở được. cậu loay hoay xoay đi xoay lại mà không được. Cu cậu sợ quá khóc òa lên. Mẹ và bác Nguyệt vội vàng chạy lại hướng dẫn Hòa cách mở khóa nhưng cu cậu càng khóc to hơn. Cuối cùng bác Nguyệt phải thuê thợ cắt kính vào cắt để có thể thò tay vào mở khóa.

Cửa vừa mở, Hòa ào ra ôm chầm lấy mẹ khóc nức nở “ Mẹ ơi con sợ quá”.

Đợi Hòa bình tĩnh mẹ mới ôn tồn giải thích và nhắc nhở “ Lần sau đi đâu con không được nghịch khóa như thế nữa, khóa mỗi nhà có các cách sử dụng khác nhau. Nếu hôm nay mẹ và bác Nguyệt không biết th́ sẽ nguy hiểm như thế nào. Mà con xem bây giờ bác Nguyệt phải chữa lại cửa rồi.

Hòa ân hận cúi đầu: “ Vâng ạ, con xin lỗi bác, con xin lỗi mẹ ạ”

Bác Nguyệt tươi cười bảo: Thôi không sao đâu. Cháu biết lỗi vậy là được rồi, lần sau nhớ nhé.

Từ đó Hòa luôn nhớ lời mẹ dặn.

Với câu chuyện này tôi giáo dục trẻ: Không vào nhà vệ sinh một mình và chốt cửa.

Bên cạnh đó tôi còn đưa ra những tình huống khác đối với trẻ như sau:

- Không tự ý xả nước ở vòi vì dễ xảy ra bỏng khi sử dụng bình nóng lạnh.

- Khi tắm bồn: Chờ người lớn xả nước và giúp vào bồn. Không tự ý xả nước và trèo vào đề phòng nước quá nhiều sẽ nguy hiểm, không nằm bồn tám quá lâu….

- Trong cuộc sống sinh hoạt thường ngày, có rất nhiều tình huống bất trắc trẻ rất dễ gặp trong cuộc sống, tuy nhiên chúng ta ít khi đưa vào dạy trẻ. Với nền kinh tế phát triển như hiện nay, nhuieeuf gia đình sử dụng ô tô là phương tiện đi lại của gia đình hàng ngày. Xong việc chấp hành luật lệ an toàn giao thông khi đi ô tô và xe máy đối với trẻ thường các bậc phụ huynh vẫn còn coi nhẹ chưa được thực hiện nghiêm túc.

Với “ Chủ đề giao thông” Chúng tôi đưa tình huống cho trẻ qua câu chuyện:

CHUYỆN: MỘT CHUYẾN VỀ QUÊ

Ngày chủ nhật, Tuấn được bố đưa về quê chơi. Lên ô tô, bố cài dây bảo hiểm cho Tuấn và của ḿnh. Xe chạy một lát đã ra đến ngoại ô. Cảnh vật 2 bên đường thật đẹp. Tuấn thích thú nhoài người về phía cửa sổ nhìn ra ngoài, nhưng bị vướng dây bảo hiểm làm Tuấn không quay người nhìn rõ được. Tuấn liền cởi dây bảo hiểm ra. Thoát khỏi dây bảo hiểm, Tuấn thấy thật thoải mái, cậu tha hồ quay sang 2 bên để ngắm cảnh. Xe đang lao nhanh. Bỗng… từ xa có một chú bê chạy qua đường. Xe phanh gấp đột ngột làm cho Tuấn ngã nhào về phía trước, đầu đập vào phía trước đau điếng. Bố dừng xe, đỡ Tuấn dậy và ôn tồn nhắc nhở: Sao con lại cởi dây bảo hiểm ra, khi xe phanh gấp sẽ rất nguy hiểm. May hôm nay con chưa bị làm sao đấy.

Tuấn ân hận xin lỗi bố: Con xin lỗi bố, con nhớ rồi ạ.

Từ đó trở đi, mỗi khi đi ô tô Tuấn luôn nhớ cài dây bảo hiểm để đảm bảo an toàn giao thông.

CHUYỆN: ĐI XE MÁY

Hôm nay, trường Hà tổng kết năm học đặc biệt là lễ chia tay các bé lớp mẫu giáo lớn như lớp của Hà. Cu cậu háo hức dậy thật sớm, giục mẹ đưa đi sớm đến trường vì hôm nay là buổi học cuối cùng mà. Ăn sáng song, cậu vội vàng đeo ba lô chạy ra ngõ đợi mẹ.

Ra đến đường, hà luôn miệng giục mẹ:

“ Mẹ ơi, mẹ đi nhanh lên nhé”.

Đang đi, bỗng Hà chợt nhớ ra, cậu kêu lên:

“ Mẹ ơi, con quên mất mũ bảo hiểm ở nhà rồi”.

Mẹ nói: “ Tại con cứ cuống vội lên đấy mà”. Thôi, mẹ con mình quay lại để lấy nhé.

- “ Không, bây giờ mà quay về thì muộn mất mẹ ạ.”

Hà nhất định không chịu quay lại để lấy mũ, mẹ đành phải nhượng bộ không quay về nữa.

Đang đi, bỗng chiếc xe phía trước trở thùng cam bị rơi xuống đường, làm cam rơi tung tóe. Mẹ vội vàng phanh gấp xe loạng choạng rồi đổ kềnh làm 2 mẹ con ngã lăn ra đường. Hà bị đập đầu xuống đường.

Chú công an đang đứng bên đường nhìn thấy chú bèn bước sang đỡ 2 mẹ con dậy, chú lo lắng hỏi: “ Chị và cháu có sao không”

Mẹ xem xét chỗ vết thương của Hà và nói “ Cảm ơn anh, mẹ con tôi không sao ạ”

Chú ôn tồn nhắc nhở:

- “ Chị không cho cháu đội mũ bảo hiểm là vi phạm luật ATGT rồi. Trẻ em cũng phải đội mũ bảo hiểm để đảm bảo an toàn giao thông. Nếu hôm nay mà va chạm mạnh thì sẽ rất nguy hiểm. Cháu đội mũ thì những trấn thương vùng đầu giảm đi rất nhiều. Tránh được những trấn thương để lại những hậu quả đáng tiếc.”

Mẹ Hà ân hận xin lỗi chú công an và nói với Hà:

“ Mẹ con mình lần sau dù có vội hay muộn đến mấy cũng phải nhớ đội mũ bảo hiểm con nhỉ.”

Sau khi cho trẻ nghe chuyện và tọa đàm với trẻ về nội dung câu chuyện, tôi thấy nhiều cháu cũng nhận là thường xuyên không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy đi học. Sau đó, nhiều bậc phụ huynh đã chia sẻ với cô giáo: Bản thân phụ huynh cũng ít khi nhớ cho con đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy đến trường, bởi một phần vướn, một phần công an thường không phạt trường hợp này nên các bậc phụ huynh cũng hay bỏ qua. Nhưng bây giờ, các con đòi đội mũ bảo hiểm khi đi học. Qua trên tôi thấy rằng, qua câu chuyện trẻ đã nhận thức được sự cần thiết của việc đội mũ bảo hiểm khi đi xe. Biết được nếu không thực hiện tốt thì có thể xảy ra rủi ro như thế nào. Từ đó tạo cho trẻ ý thức chấp hành luật lệ an toàn giao thông từ bé.