Lượng rác thải nhựa khổng lồ được thải ra môi trường sẽ mất từ 400 năm đến 1.000 năm để có thể phân huỷ hoàn toàn, thực sự là mối đe doạ tới môi trường cũng như sức khỏe của con người trên khắp hành tinh. Những cảnh báo về ô nhiễm rác thải nhựa liên tục được nâng lên mức cao hơn, dù các quốc gia đã và đang nỗ lực giải quyết vấn đề từ rác thải nhựa và tái chế.
300 triệu tấn rác thải nhựa được thải ra mỗi năm, gần bằng trọng lượng của toàn bộ dân số toàn cầu (Ảnh: Bãi rác khổng lồ tại Đông Java, Indonesia)Thảm họa ô nhiễm rác thải nhựa
Mới đây, các nhà hoạt động môi trường đã cảnh báo rằng, rác thải nhựa có thể nhiều hơn cá trên các đại dương vào năm 2050.
Chỉ tính riêng năm 2018, các nhà sản xuất trên thế giới đã sản xuất ra 360 triệu tấn nhựa. Trong 50 năm qua, lượng nhựa được tiêu dùng đã tăng gấp 20 lần và dự kiến sẽ còn tăng gấp đôi con số hiện tại trong 20 năm tới.
Hiện thế giới đang phải đối mặt với khoảng hơn 9,1 tỉ tấn rác thải nhựa tích tụ trên trái đất. Chất thải nhựa ngay cả khi được thu gom và chôn lấp lẫn vào đất vẫn tồn tại hàng trăm năm, làm thay đổi tính chất vật lý của đất, gây xói mòn đất, làm cho đất không giữ được nước, dinh dưỡng, ngăn cản oxy đi qua đất làm ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây trồng… Bên cạnh đó, 13 triệu tấn chất thải nhựa đã đổ ra đại dương, gây tổn thương hệ san hô, đe dọa môi trường sống của các loài động, thực vật biển khiến 1,5 triệu động vật trên đại dương chết vì ngộ độc chất thải nhựa mỗi năm.
Trước đó, Liên hợp quốc đã công bố một báo cáo về môi trường với những con số khiến không ít người choáng váng. Rất nhiều người sẽ không thể ngờ về thực tế là hiện có tới 5.000 tỉ chiếc túi nhựa đã được sử dụng trên thế giới mỗi năm. Nếu xếp chúng cạnh nhau có thể bao trùm một khu vực rộng gấp đôi diện tích nước Pháp.
Bãi biển ngập rác thải nhựa tại Thái Lan.
Cứ mỗi phút trôi qua, toàn cầu tiêu thụ 1 triệu chai nhựa. Ðổi lại sự tiện dụng này là khoảng 300 triệu tấn rác thải nhựa được thải ra mỗi năm, gần tương đương với trọng lượng của toàn bộ dân số toàn cầu.
Các nhà khoa học cũng cảnh báo rằng, do quá trình phân hủy nhựa diễn ra từ từ, các hạt vi nhựa sẽ xâm nhập vào chuỗi thức ăn và kết tụ ở con người. Giới khoa học đã trích dẫn những nghiên cứu mới đây cho thấy dấu vết độc hại của nhựa trong chất thải của con người ở cả châu Âu và châu Á.
Nguy hiểm hơn, ước tính chỉ có 9% số rác thải nhựa được tái chế, khoảng 12% được đốt cháy, còn lại 79% vẫn đang tồn đọng trong các bãi chôn lấp, bãi rác và trong môi trường tự nhiên.
Không những thế, đại dương đang là nơi hứng chịu lượng rác thải nhựa khổng lồ. Ước tính lượng rác thải nhựa đổ xuống biển đến năm 2050 sẽ nhiều hơn lượng cá (tính theo trọng lượng), đe dọa nghiêm trọng đến hệ sinh thái và môi trường đại dương. Những “đại dương ngập rác” sẽ giết chết những sinh vật biển bởi chưa có giải pháp nào xử lý được, trong khi phải mất rất nhiều thời gian để tự huỷ một cách tự nhiên.
Việt Nam xả rác thải nhựa ra biển biều thứ 4 thế giới
Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), trong 50 năm qua, lượng nhựa được tiêu dùng không ngừng tăng lên, hiện đã tăng gấp 20 lần và dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong 20 năm tới.
Ðáng buồn là Việt Nam được đánh giá là 1 trong 5 quốc gia xả rác thải nhựa nhiều nhất, với khoảng 1,8 triệu tấn ra môi trường mỗi năm. Chỉ số tiêu thụ nhựa trên đầu người cũng tăng nhanh chóng từ 3,8kg/năm/người năm 1990 lên 41kg/năm/người vào năm 2015. Ðáng nói, việc nhập khẩu phế liệu nhựa vẫn tăng theo cấp số nhân, cụ thể: năm 2016 nhập 18.548 tấn, năm 2017 là 90.839 tấn và 9 tháng năm 2018 là 175.000 tấn.
Thống kê của Bộ TN&MT cho thấy mỗi hộ gia đình tại Việt Nam sử dụng khoảng 1kg túi nilon mỗi tháng. Chỉ tính riêng Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh đã thải ra môi trường khoảng 80 tấn nhựa và túi nilon. Riêng Hà Nội, thải ra 4.000 – 5.000 tấn rác mỗi ngày, trong đó rác thải nilon chiếm 7 – 8%.
Thực tế, rác thải nhựa đang gây ra những tác động nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe của người dân.
Rác ngập tràn tại chợ Tuy Phong, Bình Định.