Đuối nước - nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em
Việt Nam là quốc gia có đường bờ biển dài, số lượng ao hồ, sông suối, kênh rạch nhiều,… Vào các dịp lễ, tết, nhất là kỳ nghỉ hè, nhiều gia đình cho con đi nghỉ mát, tắm biển hoặc ở thành phố về quê chơi có ao nước. Vì tính hiếu kỳ, thích khám phá nên đuối nước là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trẻ em, chiếm 48,8%.
Phòng ngừa đuối nước ở trẻ vào mùa hè là việc làm cần thiết
Theo số liệu thống kê, ở nước ta, tỷ lệ chết đuối ở trẻ em cao gấp 10 lần các nước phát triển. Trong đó, chiếm 70% trẻ chết đuối và suýt chết đuối ở lứa tuổi dưới 15. Có 53% các trường hợp chết đuối xảy ra do trẻ em chơi gần ao hồ, sông suối,.. không có sự bảo vệ của người lớn.
Đuối nước là một dạng của ngạt do nước bị hít vào phổi hoặc tắc đường thở do co thắt thanh quản khi nạn nhân ở trong nước. Ngạt nước khiến nạn nhân bị ngừng thở, tim đập chậm lại theo phản xạ dẫn tới thiếu oxy máu và tử vong.
Nhiều trường hợp bị ngạt nước được sơ cứu kịp thời, nhưng không đúng cách còn để lại di chứng về sau, ảnh hưởng đến khả năng vận động, lời nói và sự phát triển của trẻ.
Cách sơ cứu đuối nước ở trẻ
Theo BSCKI. Bùi Văn Hải - Chuyên khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, sơ cứu đuối nước đúng cách có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ giúp trẻ giữ được tính mạng, mà còn tránh để lại hậu quả nghiêm trọng sau này. Dưới đây là một số biện pháp sơ cứu khi trẻ bị đuối nước mà cha mẹ phụ huynh nên biết:
Bước 1: Nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi mặt nước, dìu trẻ lên bờ rồi gọi người giúp đỡ.
Bước 2: Đặt trẻ nằm nơi khô ráo, thoáng khí và giữ ấm cho trẻ.
Bước 3: Nếu trẻ bất tỉnh, hãy kiểm tra xem có còn thở không bằng cách quan sát sự di động của lồng ngực. Nếu lồng ngực không di động, tức là trẻ ngừng thở thì phải hô hấp nhân tạo (thổi ngạt bằng miệng) ngay lập tức.
+ Đặt trẻ nằm trên mặt phẳng đầu hơi ngửa ra sau,móc hết đàm nhớt, dị vật trong miệng trẻ.
+ Dùng ngón cái và ngón trỏ bịt mũi trẻ, sau đó hít thở thật sâu rồi thổi hơi trực tiếp qua miệng. Sau 5 lần hô hấp nhân tạo mà trẻ vẫn chưa thở lại được hoặc còn tím tái và hôn mê thì xem như tim của trẻ đã ngưng đập, cần ấn tim ngoài lồng ngực ngay. Ấn vào vùng nửa dưới xương ức theo cách như sau:
+Dùng 2 ngón tay cái (đối với trẻ dưới 1 tuổi) ấn ở vị trí giữa và dưới đường nối hai đầu vú 1 khoát ngón tay (tức khoảng bằng bề ngang một ngón tay).
+Dùng 1 bàn tay (đối với trẻ từ 1-8 tuổi) hoặc 2 bàn tay đặt chồng lên nhau (đối với trẻ hơn 8 tuổi) ấn vào phía trên mỏm ức 2 khoát ngón tay.
+Phối hợp ấn tim và thổi ngạt theo tỷ lệ 5/1 (đối với trẻ dưới 8 tuổi) hoặc 15/2 (đối với trẻ trên 8 tuổi).
Cần lưu ý là vẫn phải tiếp tục thực hiện các động tác cấp cứu này trên đường chuyển trẻ bị nạn tới cơ sở y tế,việc cấp cứu này đôi khi phải mất hàng giờ hoặc lâu hơn. Trong trường hợp chỉ có một người cấp cứu thì cứ 30 lần ép tim thì thực hiện 2 lần hà hơi thổi ngạt. Còn nếu có 2 người cùng cấp cứu thì 15 lần ép tim, 2 lần thổi ngạt. Kiên trì thực hiện cho đến khi mạch đập và trẻ có thể thở trở lại.
Nếu trẻ còn tự thở, cho trẻ nằm nghiêng sang một bên. Cởi bỏ quần áo ướt, giữ ấm. Nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện gần nhất vì có thể sẽ xảy ra khó thở tái diễn.
Bước 4: Trẻ sẽ nôn nhiều nước khi tỉnh lại, do đó cần đặt trẻ ở tư thế nằm kiêng, kê cao gối hai bên vai, nới rộng quần áo để tránh trường hợp trẻ bị ngạt thở trở lại.
Bước 5: Kiểm tra cơ thể trẻ xem có bị gãy cột sống hoặc các chấn thương về xương khớp nào hay không. Nếu có, nhanh chóng cố định cổ bằng nẹp.
Bước 6: Nếu sơ cứu có kết quả, trẻ thở lại, cử động giãy giụa, hay vẫn còn hôn mê nhưng đã có mạch và nhịp thở thì gọi xe cấp cứu hay dùng mọi phương tiện sẵn có chuyển đến cơ sở y tế có trang bị hồi sức cấp cứu gần nhất. Quá trình vận chuyển vẫn phải tiếp tục cấp cứu và đắp giữ ấm cho trẻ.
Dạy trẻ học bơi giúp phòng ngừa trẻ đuối nước hiệu quả.
Các biện pháp phòng ngừa trẻ đuối nước
Mùa hè đến, các bậc phụ huynh cần phải trú trọng các biện pháp phòng tránh tai nạn đuối nước cho trẻ em như sau:
- Tuyệt đối không cho trẻ chơi gần ao, hồ, sông suối nơi có chứa nhiều nước khi không có sự giám sát của bố, mẹ;
- Không cho trẻ tắm sông, nhảy cầu;
- Trẻ phải mặc áo phao khi tham gia các loại hình giao thông đường thủy;
- Cho trẻ làm quen với nước và tập bơi để tránh đuối nước có sự giám sát của bố mẹ;
- Gia đình có trẻ nhỏ tốt nhất không nên để những lu nước, thùng nước, hoặc đậy thật chặt để trẻ em không mở nắp được.
Với những kiến thức, chia sẻ trên, mong rằng các bậc cha mẹ đã trang bị cho mình kiến thức phòng và có thể sơ cứu kịp thời để tránh được giai đoạn nguy hiểm của con. Chúc bố mẹ và các trẻ có một kỳ nghỉ lễ, tết cũng như một mùa hè thật ý nghĩa và an toàn.