Biện pháp rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ mẫu giáo bé
ĐẶT VẤN ĐỀ
Trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai đất nước. Những người làm cha, làm mẹ sẽ hạnh phúc biết bao khi con của họ là những đứa trẻ khỏe mạnh, thông minh,chủ động sáng tạo tự tin trong mọi tình huống. Nhưng, không ai sinh ra đã có ngay sự tự tin. Tự tin là nguồn khích lệ lớn đối với hầu hết mọi người, là động lực để có gắng đạt được mục tiêu. Đúng như nhà giáo Đặng Lệ Thủy có nói: “Trẻ em như những hạt mầm chứa đựng bên trong bao nhiêu tiềm năng, sức mạnh và khát khao vươn lên. Hãy tạo cho hạt mầm đó mảnh đất tốt lành, mạch nguồn và ánh sáng! Đó là công việc của tất cả mọi người chúng ta”.
Trẻ em được sinh ra ở thế giới này với tâm hồn của những thiên thần, nhưng chính cuộc sống đầy phức tạp đã gieo những suy nghĩ và hành động xấu vào những tâm hồn non nớt đó. Sự phát triển của công nghệ hiện đại, chủ nghĩa vật chất có thể biến các bé thành người nhút nhát, thụ động chỉ biết đến mình, không chịu giao tiếp ứng xử đối với người xung quanh, vì vậy dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin ngay từ nhỏ sẽ là nền tảng để các bé trở thành những người có nhân cách tốt trong tương lai, những chủ nhân tài đức của một xã hội công bằng văn minh.
Trẻ mẫu giáo bé rất cần có tính mạnh dạn, tự tin vì: Ở lứa tuổi này là tiền để cho trẻ phát triển nhân cách, là tiền để giúp trẻ trở thành con người tự tin, năng động sáng tạo và chủ động trong cuộc sống, biết phân biệt rõ cái đúng cái sai. Hơn lúc nào hết chúng ta cần hiểu rằng cho dù ở thời đại nào thì sự mạnh dạn tự tin vẫn là điều cần thiết để giúp con người vượt qua sự nhút nhát, gò bó mà trẻ sẽ hòa đồng với bạn bè với mọi người xung quanh. Trẻ học cách làm chủ ngôn ngữ học cách nhận biết và đối phó cảm xúc của mình cũng như của người khác. Trẻ học cách xử sự sao cho phù hợp với môi trường xung quanh. Trẻ mầm non cần phải biết mạnh dạn, tự tin, chủ động để chơi với nhau, sống hòa thuận với trẻ khác trong nhóm, tuy nhiên điều này không dễ dàng với một số trẻ. Trẻ cần những kỹ năng quan hệ xã hội như làm thế nào để mạnh dạn tự tin với mọi người, để giao tiếp, để chọn hành vi đúng đắn. Sự mạnh dạn tự tin có thể được biểu hiện chỉ bằng những cử chỉ, thái độ rất đơn giản và gần gũi trong cuộc sống, song, lại giúp chúng ta phát hiện được nhiều điều đáng quí của người khác để trân trọng và học tập.
Tuy nhiên, thực tế trẻ 3 tuổi nói chung và các bé lớp mẫu giáo bé nói riêng do tôi phụ trách cũng đã mạnh dạn tự tin nhưng không phải lúc nào các bé cũng thể hiện sự mạnh dạn đó trong giao tiếp với mọi người xung quanh, ở lớp học mầm non hiện tượng các bé nhút nhát không tham gia giao tiếp với các bạn, với cô giáo thường xuyên xảy ra và rất nhiều phụ huynh phải than phiền vì bé ở nhà ít giao tiếp với người lạ rất nhút nhát.
Bản thân tôi là giáo viên 3 năm liền phụ trách lớp mẫu giáo bé, nhận thức được tầm quan trọng của sự mạnh dạn tự tin đối với sự phát triển của trẻ, tôi đã luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào để rèn cho trẻ 3-4 tuổi sự mạnh dạn tự tin có hiệu quả. Vậy làm thế nào để bé mạnh dạn tự tin khi than gia giao tiếp với bạn bè và mọi người xung quanh? Để trả lời câu hỏi này, tôi luôn mầy mò, áp dụng các biện pháp, hình thức, tổ chức các hoạt động giúp trẻ trong lớp tôi có cơ hội được thể hiện sự mạnh dạn tự tin khi giao tiếp với cô giáo, bạn bè và mọi người xung quanh và đã đạt được kết quả khả quan. Chính vì vậy, tôi đã lựa chọn đề tài “Một số biện pháp rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ Mẫu giáo bé 3-4 tuổi trong trường mầm non B Thị Trấn Văn Điển” làmmẫu sáng kiến kinh nghiệm cho năm học này,
* Mục đích nghiên cứu:
Tìm ra các biện pháp để giúp trẻ Mẫu giáo 3-4 tuổi ở trường Mầm non B Thị trấn Văn Điển mạnh dạn tự tin trong giao tiếp với mọi người xung quanh trong trường mầm non B thị trấn Văn Điển.
* Đối tượng nghiên cứu:
Đi sâu vào nghiên cứu những hình thức sinh động, hấp dẫn để giúp trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi mạnh dạn tự tin giao tiếp với mọi người trong trường mầm non B Thị trấn Văn Điển.
* Phạm vi đối tượng khảo sát, thực nghiệm:
Trẻ Mẫu giáo 3-4 tuổi ở trường Mầm non B Thị trấn Văn Điển năm học 2014 – 2015.
* Phạm vi , kế hoạch nguyên cứu:
– Tháng 9 / 2014 Nghiên cứu và chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm
– Tháng 10, 11 / 2014 Xây dựng đề cương sáng kiến kinh nghiệm
– Tháng 12 / 2014 Nộp về BGH sửa sáng kiến kinh nghiệm.
– Tháng 1, 2 / 2015 Viết các nội dung biện pháp sáng kiến kinh nghiệm
– Tháng 3/ 2015 Sửa sáng kiến kinh nghiệm
– Giữa tháng 4 / 2015 Hoàn thiện và nộp sáng kiến kinh nghiệm mầm non
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I.Cơ sở lý luận:
Tự tin là một đức tính chỉ có thể có được nhờ vào việc rèn luyện và học hỏi. Sự tự tin lớn dần lên nhờ vào cảm giác được yêu thương, tôn trọng và thấy mình có giá trị.
Tự tin được thể hiện bên ngoài là mạnh dạn, thể hiện mình trước đám đông, không sợ nói trước đông người.
Tự tin là dám làm điều mình nghĩ, bày tỏ cảm xúc của mình với người khác mà không e ngại.
Có thể nói mỗi đứa trẻ ngay từ khi ra đời đã là một cá thể độc lập, có cá tính và những mong muốn độc lập của riêng mình. Bất kể là cô giáo hay bố mẹ đều không có đặc quyền chi phối và hạn chế hành vi của trẻ. Vì vậy, việc áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp với mục tiêu giảng dạy đòi hỏi phải có sự linh hoạt và mềm dẻo phù hợp với khả năng cũng như hứng thú của trẻ. Dưới góc nhìn của nhà tâm lý học trẻ em thì trẻ em tuổi lên 3 bắt đầu hình thành một loại động cơ của hành vi mang tính tự tin, sáng tạo chủ động trong mọi tình huống, hiển thị ở giao tiếp của trẻ đối với những người xung quanh, đối với bạn bè. Trong điều kiện có sự giáo dục đúng đắn thì loại động cơ này sẽ được phát triển mạnh ở các giai đoạn sau. Đó là cốt lõi trong nền tảng mạnh dạn tự tin, chủ động, sáng tạo của nhân cách con người tương lai.
- Cơ sở thực tiễn:
- Tìnhhình chung:
Trường mầm non B Thị Trấn Văn Điển là một trong 3 trường mầm non công lập trên địa bàn Thị Trấn Văn Điển – Thanh Trì – Hà Nội. Là trường điểm của ngành GD – ĐT huyện Thanh Trì, nhiều năm liền trường đạt danh hiệu trường tiên tiến xuất sắc cấp thành phố và có nhiều giáo viên giỏi cấp thành phố, cấp huyện.
Năm học 2014 – 2015 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo bé C2. Lớp có 3 cô, 2/3 cô đạt trình độ trên chuẩn, 1/3 cô đang theo học Đại học. Lớp có 44 trẻ: 15 nam, 29 nữ, trong số đó có nhiều trẻ được bố mẹ nuông chiều từ nhỏ nên dẫn đến tính ỷ lại và một số trẻ lại nhút nhát không dám tham gia vào các hoạt động của trường lớp đề ra
Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau:
- Thuận lợi:
-Về Ban giám hiệu:
+ Ban giám hiệu luôn quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất và chuyên môn, bồi dưỡng phương pháp, đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện giúp tôi thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non.
+ Ban giám hiệu đã trang bị đầy đủ tài liệu học, học liệu, thường xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên về kỹ năng sống cho trẻ.
+ Ban giám hiệu đã tổ chức buổi các buổi hội thảo về việc giáo dục kỹ năng sống cho giáo viên toàn trường.
+ Lớp học trang bị các thiết bị hiện đại phục vụ cho giảng dạy: Máy vi tính, ti vi, đầu đĩa.
– Về giáo viên:
+ 1/3 giáo viên trong lớp có trình độ trên chuẩn. 2/3 cô có trình độ chuẩn và đang theo học lớp đại học. Được sự ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh
+ Là một giáo viên mầm non tâm huyết với nghề, có 3 năm kinh nghiệm dạy trẻ mẫu giáo bé, có lòng yêu thương trẻ, tận tình với công việc. Luôn luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu như tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày nhất là việc rèn trẻ tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
– Về phụ huynh:
+ Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên ở lớp về tình hình của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ.
- Khó khăn:
– Về giáo viên: Giáo viên còn nhiều hạn chế về phương pháp tổ chức rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ.
– Về học sinh: Đa số trẻ trong lớp lần đầu tiên đến trường nên chưa có nền nếp học tập. Tuy cùng một độ tuổi nhưng khả năng hoà nhập không đồng đều. Một số bé còn nhút nhát, một số bé đi học chưa đều, do sức khoẻ hoặc hạn chế về thể chất như bé: Hà Anh, Linh Anh, Ánh Nguyệt,…….Một số bé lại quá hiếu động như bé: Anh Đức, Trí Kiên, Đình Trường. Đặc biệt lớp có bé Kim Ngần tự kỷ tăng động hay chạy lung tung
– Hơn nữa tâm lý trẻ mẫu giáo bé còn chưa ổn định, ở lứa tuổi này bé đang trải qua “thời kì khủng hoảng tuổi lên ba” tính độc lập bắt đầu xuất hiện ở trẻ nhu cầu muốn khẳng định mình là rất lớn, trẻ muốn có thẩm quyền đối với mọi vật xung quanh, cái gì cũng dành về mình, do đó tính ích kỉ càng có dịp phát triển.
– Về phụ huynh:
+ Mặc dù rất quan tâm đến con nhưng đa số phụ huynh là công chức nhà nước nên ít có thời gian dành cho con, phần lớn đều nhờ cậy ông bà. Vì vậy việc thống nhất quan điểm, biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ giữa giáo viên và phụ huynh còn nhiều khó khăn.
+ Nhiều phụ huynh còn nhầm lẫn giữa sự tự tin, chủ động và bao bọc. Đôi khi yêu con quá mà “ Che chắn” con quá kỹ.
- Đánh giá thực trạng sự tự tin, mạnh dạn chủ động trong mọi hoạt động của học sinh lớp C2
Tôi đã xây dựng các tiêu chí đánh giá sự mạnh dạn tự tin của trẻ thông qua các hoạt động của trẻ 3 – 4 tuổi. Đánh giá thực trạng trên các tiêu chí đã xây dựng
| STT |
HỌ VÀ TÊN |
TÍNH MẠNH DẠN TỰ TIN |
| Dám làm điều mình nghĩ
|
Mạnh dạn giao tiếm với mọi người xung quanh |
Biết bày tỏ cảm xúc của mình với người khác |
| Đạt |
Chưa đạt |
Đạt |
Chưa đạt |
Đạt |
Chưa đạt |
| 1. |
Nguyễn Linh Anh |
|
X |
|
x |
|
|
| 2. |
Bùi Minh Anh |
X |
|
x |
|
x |
|
| 3. |
Hoàng Quỳnh Anh |
X |
|
x |
|
x |
|
| 4. |
Trần Vũ Ngọc Anh |
X |
|
x |
|
x |
|
| 5. |
Vũ Hà Anh |
|
X |
|
x |
|
|
| 6. |
Vũ Phương Anh |
|
X |
|
x |
|
|
| 7. |
Nguyễn Hoàng Bách |
|
X |
|
x |
x |
|
| 8. |
Lục Đào Bảo Châu |
X |
|
x |
|
x |
|
| 9. |
Mai Minh Châu |
X |
|
x |
|
|
x |
| 10. |
Phạm Tấn Dũng |
|
X |
|
x |
|
x |
| 11. |
Tạ Xuân Dương |
X |
|
x |
|
x |
|
| 12. |
Nghiêm Đức Đạt |
X |
|
x |
|
|
x |
| 13. |
Trần Anh Đức |
X |
|
x |
|
x |
|
| 14. |
Nguyễn Minh Đức |
X |
|
x |
|
|
x |
| 15. |
Vũ Minh Đức |
|
X |
|
x |
x |
|
| 16. |
Lê Thu Hà |
X |
|
x |
|
x |
|
| 17. |
Nguyễn Phương Hà |
|
X |
|
x |
x |
|
| 18. |
Phạm Đức Hiếu |
X |
|
x |
|
x |
|
| 19. |
Nguyễn Quang Huy |
X |
|
x |
|
|
x |
| 20. |
Lê Thu Huệ |
X |
|
x |
|
x |
|
| 21. |
Vũ Quỳnh Hương |
X |
|
x |
|
|
x |
| 22. |
Đoàn Trí Kiên |
|
X |
|
x |
|
x |
| 23. |
Trần Ng. Vân Khánh |
|
X |
|
x |
|
x |
| 24. |
Trần Công Lâm |
|
X |
|
x |
x |
|
| 25. |
Nguyễn Đắc Long |
|
X |
|
x |
|
x |
| 26. |
Lê Thị Khánh Linh |
|
X |
|
x |
|
x |
| 27. |
Trần Đinh Bảo Linh |
X |
|
x |
|
x |
|
| 28. |
Hồ Bảo Hân |
|
X |
|
x |
|
x |
| 29. |
Lê Minh |
X |
|
x |
|
x |
|
| 30. |
Đới Vũ Nhật Minh |
|
X |
|
x |
|
x |
| 31. |
Nguyễn Bảo Nam |
X |
|
x |
|
|
x |
| 32. |
Nguyễn Hải Nam |
X |
|
x |
|
x |
|
| 33. |
Nguyễn Khánh Ngọc |
|
X |
|
x |
|
x |
| 34. |
Vũ Thị Kim Ngân |
X |
|
x |
|
x |
|
| 35. |
Ng Phương Thảo Nhi |
|
X |
|
x |
x |
|
| 36. |
Ng Hồng Nhung |
|
X |
|
x |
|
x |
| 37. |
Đậu Ánh Nguyệt |
|
X |
|
x |
x |
|
| 38. |
Dương Thu Phương |
X |
|
x |
|
x |
|
| 39. |
Hoàng Minh Tâm |
|
X |
|
x |
|
x |
| 40. |
Trần Tuấn Thành |
|
X |
|
x |
x |
|
| 41. |
Đặng Quang Vĩnh |
|
X |
|
x |
|
x |
| 42. |
Võ Minh Thành |
|
X |
|
x |
|
x |
| 43. |
Vũ Hoàng Minh |
|
X |
x |
|
x |
|
| 44. |
Đỗ Quốc Trọng |
|
|
|
|
|
|
| Tổng |
20 trẻ |
24 trẻ |
21 trẻ |
23 trẻ |
22 trẻ |
22 trẻ |
| 45 % |
55 % |
47,7% |
52,3% |
50% |
50% |
III. Các biện pháp:
1.Tự học, tự bồi dưỡng để tích lũy kinh nghiệm rèn trẻ mẫu giáo bé tính mạnh dạn, tự tin:
Mục đích: Trang bị cho mình kiến thức về đặc điểm tâm sinh lý trẻ 3 tuổi, các phương pháp hữu hiệu để giáo dục trẻ tính mạnh dạn, tự tin. Qua đó, áp dụng thực tế trên trẻ.
Để có thể thực hiện tốt các mục tiêu giáo dục đã đề ra thì trước tiên mỗi giáo viên phải trang bị cho mình hệ thống kiến thức phong phú chính xác, và trải nghiệm các kỹ năng giáo dục thực tế.
Trẻ mẫu giáo bé 3 tuổi có đặc thù tâm lý tính cách riêng nên để thấu hiểu và tiếp cận với trẻ, ngay từ đầu năm học, tôi đã tập trung nghiên cứu tài liệu Giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho trẻ mầm non (sách dùng cho giáo viên), dành nhiều thời gian đọc các tài liệu về tâm lý học trẻ em, đặc biệt là tâm lý lứa tuổi của nhà xuất bản đại học sư phạm, và tìm hiểu nhiều nguồn tư liệu trên các kênh giáo dục khác, trên mạng enternet. Để thiết kế các bài dạy, hoạt động sinh động hiệu quả tôi đã đăng ký tham gia các lớp học về giá trị sống do viện nghiên cứu chiến lược trẻ em tổ chức và trực tiếp tham gia cộng tác giảng dạy tại các trung tâm dạy kỹ năng sống cho trẻ em như: trung tâm Eveil có địa chỉ tại phường Định Công. Trung tâm Smiles House địa chỉ tại số nhà 20 ngõ 12-Láng Hạ, Ba Đình, Hà Nội. Thông qua việc tự học tự bồi dưỡng tôi hiểu rằng:
Để dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin cô giáo phải luôn luôn lắng nghe và thấu hiểu trẻ, cô cần:
Tôn trọng trẻ, giúp trẻ xây dựng hình tượng tốt của chính mình
Lắng nghe khích lệ trẻ bày tỏ thái độ
Dạy trẻ cách giải quyết vấn đề
Củng cố sự tự tin cho trẻ mọi lúc mọi nơi
Dạy trẻ ở mọi lúc mọi lúc mọi nơi, tận dụng mọi tình huống và hoạt động có thể tích hợp
- Tạo môi trường lớp học thân thiện cởi mở giúp trẻ thể hiện mình với cô và các bạn trong lớp:
Mục đích: Giúp trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động vui chơi, góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ.
Nhận thức được điều đó, tôi đã trao đổi và cùng thống nhất với giáo viên trong lớp trang trí sắp xếp tạo môi trường, các góc hoạt động trong lớp phù hợp với diện tích lớp cũng như các đồ dùng đồ chơi trong lớp phù hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ và tích cực đối với trẻ.
Bên cạnh đó, tôi cũng xây dựng quy ước với trẻ về quy định trong lớp học và giao tiếp giữa trẻ với trẻ trong lớp. Việc rèn nền nếp được thực hiện ngay khi đón trẻ vào năm học mới. Tôi quy ước với trẻ cách lấy đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy định, hay quy định với trẻ và cách giao tiếp trong khi chơi, không la hét quá to, không chạy nhảy xô đẩy nhau, có sự giao tiếp thân mật trong các vai chơi, các bạn trai nhường nhịn các bạn gái, cùng tham gia vào các vai chơi vui vẻ, không tranh dành đồ chơi của nhau.
Với quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, tôi tận dụng tối đa các sản phẩm của trẻ để trang trí lớp, trẻ được vẽ, xé nặn các sản phẩm để trang trí các góc, các buổi chơi trẻ được hoạt động với chính sản phẩm của mình đã làm nên trẻ rất thích thú. Những hoạt động giao tiếp qua vai chơi người mua người bán dạy trẻ biết thể hiện thái độ ân cần niềm nở với khách hàng thông qua đó tạo được mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với trẻ khi chơi.
Không chỉ tạo môi trường thân thiện cho trẻ hoạt động, giao tiếp, chúng tôi còn thống nhất mang đến cho trẻ một không khí lớp học thật ấm áp tràn ngập yêu thương, cô giáo cũng giống như một người bạn lớn để trẻ có thể bày tỏ những thắc mắc, băn khoăn cũng như những “bức xúc” rất trẻ con của mình.
Các nhà giáo dục cho rằng, trẻ học nhanh nhất từ bắt chước, thế nên nếu muốn dạy bé thành người biết mạnh dạn tự tin thì cô giáo và bố mẹ phải là tấm gương để các bé noi theo và học tập. Chính vì vậy, trước mặt trẻ các cô giáo ở lớp tôi luôn thể hiện sự mạnh dạn tự tin trong giao tiếp với chị em đồng nghiệp, với phụ huynh.
- Dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin thông qua trò chơi tập thể
Với trẻ mầm non mạnh dạn tự tin giao tiếp tốt trong tập thể giúp trẻ thích nghi dễ dàng, nhanh chóng với môi trường mới, thầy cô, bạn bè mới và những đòi hỏi mới của hoạt động học tập, ý thức và tinh thần tập thể sẽ giúp tránh được những xung đột không đáng có giữa trẻ với nhau, giữa trẻ với thầy cô, làm nảy sinh ở trẻ tính mạnh dạn tự tin chủ động trong giao tiếp với người khác và trên cơ sở đó phát triển những mối quan hệ thân thiện, gần gũi, cảm thông giữa trẻ với những người xung quanh. Tất cả những điều này tác động một cách tích cực lên trẻ, làm cho trẻ cảm thấy hứng thú muốn đến trường, muốn giao tiếp với cô, bạn bè và muốn họ.
VD: Trò chơi 1 “Bạn hãy làm giống tôi” (Trò chơi này sử dụng đầu năm học và các buổi giao lưu với các bạn lớp khác)
Mục đích: Tạo cho trẻ cơ hội nhớ tên của nhau một cách tự nhiên, phát triển mạnh dạn tự tin của trẻ đến các hoạt động tập thể.
Chuẩn bị: Phòng rộng
Một trái bóng cao su nhẹ nhiều màu
Tiến hành: Cô và trẻ ngồi thành vòng tròn. Trước tiên cô giáo nói tên của mình (chào các bạn tôi tên là Phương Anh) sau đó ném bóng cho một trẻ bất kỳ. Trẻ nhận được bóng từ cô giáo sẽ nói tên mình. Cứ như vậy cho đến khi tất cả các trẻ nhớ tên nhau. Trẻ mạnh dạn đứng lên giới thiệu tên của mình
Trò chơi 2: Ước mơ của tôi .
Mục đích: Phát triển tính mạnh dạn tự tin phát huy tính cực của trẻ
Phát triển ý thức mang cảm xúc tích cực đến cho người khác.
Chuẩn bị: Phòng rộng , bản nhạc nhẹ
Tiến hành: Cô giáo nói với nhóm trẻ: Bạn nào cũng có một ước mơ con hãy nói ước mơ của mình. Cho trẻ nhắm mắt thư giãn trong tiếng nhạc êm dịu và tưởng tượng theo những lời cô kể đều đều ‘‘Các con hãy nhắm mắt lại hít thở sâu và hình dung về một thế giới nhiều màu sắc mà ở đấy con có nhiều người bạn thân thiết, các bạn mỉm cười với con nắm tay con cùng bước lên một chiếc xe màu xanh, xe lăn bánh đưa các con đến một cánh đồng nhiều hoa, con cùng các bạn chơi trò đuổi bắt và chia cho nhau những viên kẹo ngọt ngào. Đã đến giờ trở về con vẫy tay chào các bạn, xuống xe mở mắt ra và mỉm cười.”
Cho trẻ chủ động mạnh dạn tự tin kể về những gì mình tưởng tượng:
Con nhìn thấy gì? Con thích nhất điều gì? Con cảm thấy như thế nào?
Trò chơi 3: Sóng biển rì rào
Mục đích: Phát triển giao tiếp không lời, giao tiếp bằng cử chỉ, động tác
Tạo cảm giác gần gũi thân thiện giữa trẻ với nhau.
Chuẩn bị: Bản nhạc nhẹ hoặc băng ghi âm tiếng sóng.
Tiến hành: Cô giáo nói với trẻ “Các con đã bao giờ đi tắm biển chưa? Khi những con sóng biển vỗ vào cơ thể chúng ta cảm thấy như thế nào? Sóng biển reo như thế nào? Bây giờ chúng ta thử cùng nhau làm sóng biển nhé! Nào chúng ta cùng tạo tiếng rì rào reo vui của sóng khi mặt trời tỏa ánh nắng trên biển nhé”.
Sau đó cô giáo đề nghị trẻ ôm vai nhau tạo thành vòng tròn đung đưa theo tiếng nhạc hay là la theo tiếng nhạc tạo cảm giác thư thái nhẹ nhàng.
Trò chơi 4: Xin phép cô
Cách chơi: Cho trẻ đứng thành hàng, cách cô giáo 2m. Trẻ đứng đầu sẽ bước lên phía trên 1 bước, và nói ‘‘Xin phép cô’’ cô giáo nói được, hoặc ‘‘Không con không được phép”. Khi cô giáo nói được thì trẻ phải nói lời cảm ơn trước khi bước lên, nếu trẻ quên không nói lời ‘‘cảm ơn” thì sẽ bị quay về vạch xuất phát. Tiếp tục chơi cho đến khi trẻ nào bước đến vị trí của ‘‘Cô” và trẻ đó sẽ được làm cô
Giao tiếp:
– Con có thích làm cô giáo không?
– Nếu làm cô giáo con cảm thấy như thế nào?
Gửi đến trẻ thông điệp: Nếu con mạnh dạn tự tin giao tiếp với bạn với mọi người xung quanh thì con sẽ giành chiến thắng
Sau đó cho trẻ cùng bạn chơi với nhau
- Phối hợp với Ban giám hiệu tổ chức tốt các ngày hội ngày lễ và hoạt động ngoại khóa:
Có thể nói, việc tổ chức hiệu quả các ngày hội ngày lễ cho trẻ là một hình thức giáo dục hiệu quả và sinh động nhất, giúp trẻ được trải nghiệm các cảm xúc tích cực. Thông qua đó, trẻ được học và mạnh dạn tự tin giao tiếp với cô giáo, bạn bè và cha mẹ.
Với quan điểm như vậy nên tôi thống nhất với hai cô giáo và ban phụ huynh lớp từ đầu năm học tham mưu với Ban giám hiệu và xin ý kiến chỉ đạo về các kế hoạch hoạt động ngoại khóa cho các con. Tôi đặc biệt chú ý đến các ngày lễ hội: Ngày 20/10, ngày Tết Trung Thu, Noel, Tết Nguyên Đán, ngày 8/3, sinh nhật tháng của trẻ, với mỗi ngày hội chúng tôi cố gắng sử dụng một hình thức tổ chức riêng nhằm lôi cuốn hấp dẫn trẻ tích cực tham gia hoạt động.
Ví dụ: Ngày 20/10 – Ngày phụ nữ Việt Nam
Trước ngày tổ chức lễ hội chúng tôi cùng trẻ trò chuyện về ý nghĩa ngày hội, đưa ra ý định, hình thức tổ chức và thăm dò ý kiến của trẻ về món quà tặng bà và mẹ. Sau đó dạy trẻ vẽ tranh chân dung bà và mẹ của mình làm bưu thiếp chúc mừng, giúp trẻ ghi lại cảm xúc, lời chúc của trẻ dành cho bà và mẹ. Cùng trẻ trang trí bưu thiếp để chúc bà và mẹ với lời đề từ ấn tượng: “Con chúc mẹ của con luôn xinh đẹp và trẻ mãi” hay “Con chúc bà luôn khoẻ mạnh”
Các bé được “bí mật” tập luyện những bài hát, bài thơ hay về bà và mẹ. Không thể miêu tả hết cảm xúc của các bé lúc ấy, niềm vui niềm tự hào lấp lánh trên những khuôn mặt ngây thơ. Dường như các bé cũng hiểu mình đang làm một việc tốt, ý nghĩa dành tặng cho những người thân yêu.
Chúng tôi cũng chủ đề về bà và mẹ với lời đề từ ấn tượng trên phông sân khấu : “Con yêu bà yêu mẹ nhất trên đời”. Ngày hôm ấy, giữa ngập tràn bóng và hoa những thiên thần nhỏ của lớp tôi xếp hàng hai bên cửa lớp chào đón các bà và mẹ.
Vào chương trình từng tốp các bé đã mạnh dạn lên hát múa những bài thật hay và ý nghĩa về bà và mẹ, thật bất ngờ và vui khi bà và mẹ được mời tham gia trò chơi “Bà và mẹ có hiểu con, con có hiểu bà và mẹ” . Kết quả là bé đoán chính xác về sở thích ăn mặc của bà và mẹ hơn là bà và mẹ hiểu sở thích của con. Cả hội trường như nghẹn lại khi nghe bạn Vân Khánh mạnh dạn nói về cảm xúc của mình “Con nhớ mẹ lắm, buổi sáng con thức dậy thì mẹ đã đi làm, buổi tối con đi ngủ mẹ vẫn còn chưa về. Con ước được mẹ dẫn đi chơi công viên, mẹ đưa con đi học”. Cả ngày bé không được nhìn thấy bóng dáng thân yêu của mẹ vì mẹ bé thường bận công tác xa nhà….và cảm xúc vỡ òa khi các bé đã tự tin chạy đến ôm lấy cổ mẹ mà tặng hoa mà thỏ thẻ lời yêu thương. Thật không hạnh phúc gì bằng, bà vui lắm, mẹ vui lắm.
Mẹ của bé Minh Đức nghẹn ngào mãi không nói lên lời cảm ơn các cô giáo và các con đã tặng cho các bà và các mẹ một món quà đặc biệt ý nghĩa, trên khuôn mặt của các bà, các mẹ những giọt nước mắt lăn dài vì hạnh phúc. Không thể tin được các bé yêu đã biết chủ động lên tặng quà cho bà, cho mẹ
Cũng là ngày hội lớn dành cho phụ nữ, nhưng ngày 8/3 ở lớp C2 lại thật đặc biệt vì đó là ngày mà các bé gái tuy mới 3 tuổi nhưng cũng cảm nhận được sự tôn vinh từ các bạn trai cùng lớp, các bạn đã mạnh dạn trao tặng các bạn gái lời chúc ý nghĩa nhất.
Với chủ đề “Hoa tình bạn” trong tiếng nhạc rộn ràng, từng bé trai tự tin dắt một người bạn gái ra cúi chào khán giả. Giống như một cuộc thi sắc đẹp các bé gái cũng được các cô giáo giới thiệu tên, sở thích và cả năng khiếu nữa, rồi các bé được nghe các bạn trai hát tặng những bài hát mà cả lớp yêu thích. Hồi họp và thích thú nhất khi từng bạn trai lên tiết lộ “bí mật” mình quý bạn gái nào nhất. Tôi tin rằng các bé gái sẽ không bao giờ quên được giây phút các bạn trai lên tặng hoa, quà và nói lời chúc mừng bởi vì tôi đọc được trong ánh mắt các con niềm vui, tự hào vì được các bạn tự tin nói lên cảm xúc của mình, một số phụ huynh còn phản hồi lại rằng chưa có bao giờ mà bé nhà mình lại vui và mạnh dạn tự tin như thế.
Qua mỗi lần tổ chức tôi thấy các bé của lớp mình dường như lớn hơn, chững chạc hơn trong suy nghĩ và cách thể hiện tình cảm, các con có nhiều bạn thân hơn, mạnh dạn hơn trong giao tiếp với bạn bè. Bây giờ chỉ cần một thay đổi nhỏ của cô giáo và các bạn là bé có thể phát hiện ra. Hôm ấy mặc dù rất mệt nhưng tôi vẫn cố gắng đi làm vì vậy không giấu được sự mệt mỏi, tôi rất bất ngờ khi bé Ánh Nguyệt chạy tới ôm cổ tôi thì thầm “Cô Hiền ốm à, cô đã uống thuốc chưa?”Tôi thật sự xúc động từ một bé nhút nhát thụ động giờ bé Ánh Nguyệt đã mạnh dạn tự tin khi giao tiếp với cô và các bạn.
Và còn rất nhiều các hoạt động ngoại khóa chúng tôi đã tổ chức cho các con như : tham quan dã ngoại tại Trang trại giáo dục Era House, khu vui chơi Kinder Park mỗi hoạt động một hình thức phong phú khác nhau nhưng đều hướng tới một mục đích chung đó là giáo dục cho trẻ tính mạnh dạn tự tin khi giao tiếp với người thân và bạn bè.
VD:Trong buổi vui chơi tại Kinder Park,tôi đã nhờ người dẫn chương trình mời trẻ lớp tôi lên nhảy theo nhạc,có những trẻ rất tự tin,xung phong lên nhảy nhưng còn có nhiều trẻ nhút nhát, không dám lên sân khấu. Tôi đã cùng người dẫn chương trình mời từng trẻ lên và tham gia nhảy cùng trẻ. Thế là, trẻ lớp tôi tự tin cùng hòa chung điệu nhảy Gangnam style rất vui và hứng thú. Kết thúc buổi vui chơi, tôi trò chuyện cùng một số trẻ nhút nhát về cảm nghĩ của trẻ khi tham gia các hoạt động của khu vui chơi, trẻ rất hào hứng nói lên cảm xúc của mình một cách tự tin, vui sướng.
Ví dụ: Trong buổi đi thực tế tại Trang trại giáo dục Era House, tôi đã phân công trẻ nhanh nhẹn, mạnh dạn tự tin đi cùng trẻ nhút nhát, thiếu tự tin để giúp bạn cùng tham gia vào các hoạt động. Kết quả là trong các hoạt động của buổi đi thực tế, trẻ lớp tôi được thể hiện hết mình qua các hoạt động tập thể như: tô tượng, biểu diễn thời trang, câu cá… Một số trẻ nhút nhát lúc đầu không dám tham gia chơi nhưng được bạn và cô giáo động viên, trẻ đã mạnh dạn, hứng thú và tự tin chơi hết mình.
- Quan tâm tới từng cá nhân trẻ, đặc biệt là trẻ nhút nhát thụ động:
Đa số trẻ lớp tôi năm học này mới ra lớp nên nhiều cháu nhút nhát, không tự tin tham gia các hoạt động ở trong lớp. Để thu hút sự chú ý của các cháu, trước tiên chúng tôi tìm hiểu mong muốn, sở thích của các bé và cùng bé đề ra những quy định chung của lớp như “Mạnh dạn tham gia chơi với bạn, đoàn kết với các bạn, nhường đồ chơi cho bạn” vào thứ hai hàng tuần. Đến cuối tuần chúng tôi tập trung trẻ lại cho trẻ tự nhận xét xem mình đã thực hiện tốt nội quy chưa. Bé nào tiến bộ sẽ được gắn một ngôi sao trên trán, được cô ghi tên ở bảng vàng bé ngoan của lớp, còn những bé chưa thực hiện được tốt nội quy thì vẫn phải phấn đấu bao giờ ngoan mới được thưởng.
Lớp tôi cũng có một số bé gái sức khỏe yếu, hay nghỉ dài như bé : Ánh Nguyệt, Vân Khánh, Linh Anh… Vì vậy, mỗi khi đi học đến lớp các bé thường buồn và không tham gia được các hoạt động học tập chung. Để giúp các bé mạnh dạn, thích đi học đến lớp, chúng tôi lôi cuốn bé vào các hoạt động tập thể, khéo léo gợi ý những bé mạnh dạn tự tin như : Minh Anh, Phương Anh… đến kết bạn, tạo cho các bé nhiều cơ hội mạnh dạn tự tin giao tiếp với các bạn, như cùng vẽ tranh, nặn quả, làm đồ chơi…dần dần các bé đã quen hơn với môi trường tập thể và thích đi học. Bây giờ bé Ánh Nguyệt, Vân Khánh… được cô giáo và các bạn rất yêu quý vì bé rất ngoan, đã mạnh dạn tự tin giao tiếp với bạn bè và còn hát hay, múa dẻo, thích được biểu diễn văn nghệ nữa.
Còn đối với những trẻ mạnh dạn, tự tin, có năng khiếu nghệ thuật, tôi luôn tìm cách tạo cơ hội cho trẻ được thể hiện hết mình vào các hoạt động như: tổ chương trình van nghệ tổng hợp biểu diễn vào cuối mỗi chủ đề,
- Nêu gương bé ngoan trong ngày, trong tuần
Với cách làm này tôi giúp trẻ nhút nhát thụ động, mạnh dạn hơn với mọi hoạt động trong ngày. Bản thân trẻ rất quan tâm tới: “Bảng bé ngoan” khi trẻ được lên cắm cờ trẻ sẽ rất phấn khởi, tự hào với các bạn bè, mong chờ được khoe với bố mẹ vào mỗi buổi chiều, báo các lại kết quả vì sao mình được lên cắm cờ cho bố mẹ biết. Từ đó tôi đã dần tạo cho trẻ tính mạnh dạn tự tin trong giao tiếp với bạn bè, biết giúp đỡ cô, biết làm việc tốt với bản thân và người khác để được công nhận. Tôi sẽ đưa ra các tiêu chí được lên cắm cờ: chăm giơ tay phát biểu, biết giúp đỡ cô và bạn bè, mạnh dạn tự tin mọi hoạt động trong lớp học biết tự phục vụ bản thân… Và tùy thuộc vào đối tượng mà tiêu chí đó có được cô và các bạn công nhận hay không.
Ví dụ: Đối với Ánh Nguyệt– một bé nhút nhát thì tiêu chí đánh giá chăm giơ tay phát biểu trong mọi hoạt động, giao tiếp với cô và bạn bè mạnh dạn cởi mở. Hay đối với bé Linh Anh nói nhỏ, ít giơ tay phát biểu thì bé phải khắc phục được nhược điểm đó mới được cắm cờ
Với cách này trẻ sẽ luôn vui vẻ, tự nguyện phấn đấu để cuối ngày được lên cắm cờ từ đó luôn diễn ra sự cạnh tranh rất lành mạnh giữa các trẻ. Kết quả giúp trẻ tự có nhu cầu hoàn thiện bản thân cao, trẻ sẽ mạnh dạn tự tin hơn trong các trong các hoạt động trong ngày dần dần thói quen tốt nảy sinh trở thành một nhu cầu, một kỹ năng sống tốt của trẻ.
- Phối hợp với phụ huynh cùng rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ:
Có không ít phụ huynh khi gửi con đến trường mầm non yên tâm giao trọng trách giáo dục trẻ cho nhà trường mà quên rằng vai trò của cha mẹ là vô cùng quan trọng trong việc phối hợp với nhà trường giáo dục con bởi “Cha mẹ là những người thầy đầu tiên của bé” ngay cả khi giao bé cho những cô giáo mầm non vai trò của cha mẹ cũng không hề mờ nhạt đi. Cha mẹ cần đi cùng với con suốt quãng đường đời mà những năm tháng tuổi thơ sẽ tạo nên một nền tảng vững chắc cho bé khi trưởng thành.
Nắm được phương pháp giáo dục của nhà trường, phụ huynh sẽ hiểu rõ những hoạt động của trẻ ở lớp và có thể tham gia đánh giá sự phát triển của trẻ. Mặt khác, phụ huynh cũng đánh giá được cách giáo dục của mình có phù hợp với nhà trường không. Gia đình và nhà trường cần là người bạn đồng hành cùng chí hướng thì việc chăm sóc giáo dục trẻ mới hiệu quả. Và quan trọng hơn là phụ huynh có điều kiện tiếp xúc với môi trường học tập sinh hoạt của trẻ, có điều kiện gần gũi với các cô giáo từ đó tạo sợi dây liên kết giữa nhà trường và gia đình, giúp trẻ được sống trong một môi trường giáo dục tốt, qua đó còn dạy cho trẻ bài học cần phải có mối quan hệ tích cực với những người xung quanh.
Xác định được tầm quan trọng của mối quan hệ giữa phụ huynh và nhà trường ngay từ đầu năm học khi mới đón trẻ vào lớp chúng tôi luôn tiếp xúc phụ huynh với một thái độ tích cực thân thiện mạnh dạn trao đổi cụ thể với phụ huynh về chế độ sinh hoạt của trẻ ở trường, nắm bắt kịp thời những thông tin về đặc điểm tâm lý tính cách của cá nhân trẻ, mời phụ huynh vào lớp làm quen với một số sinh hoạt của các con.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng liên lạc thường xuyên với gia đình trẻ “Qua trao đổi trực tiếp, bảng thông báo, điện thoại” để tìm hiểu sinh hoạt của trẻ ở gia đình, thông tin cho cha mẹ biết tình hình của trẻ ở lớp, những thay đổi của trẻ để kịp thời có biện pháp giáo dục phù hợp. Và trong buổi họp đầu năm chúng tôi đã tạo cho phụ huynh một bất ngờ thú vị, đó không phải một buổi họp với những văn bản mà yêu cầu như lệ thường mà là buổi trao đổi kinh nghiệm dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin trong giao tiếp với mọi người, phụ huynh được tiếp đón trong một không gian thân mật, ấm cúng và trang trọng. Phụ huynh là những người đầu tiên mạnh dạn nói lên mong muốn nguyện vọng của mình khi gửi con ở trường mầm non, còn chúng tôi từ những kinh nghiệm chăm sóc giáo dục trẻ, giải đáp những băn khoăn thắc mắc của phụ huynh và đưa ra mục tiêu “dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin” phụ huynh rất nhiệt tình ủng hộ và có nhiều đóng góp quý báu. Sau thành công của buổi họp, tôi cảm nhận được sự thay đổi rõ rệt từ phía các bậc phụ huynh đó chính là giao tiếp giữa phụ huynh, với giáo viên.
Ngoài ra lớp tôi cũng thành lập “Hòm thư cha mẹ” ở ngoài hành lang trước cửa lớp để phụ huynh góp ý với giáo viên những vấn đề nhạy cảm không tiện trao đổi trực tiếp, khi có ý kiến góp ý tôi đều trao đổi thảo luận nhóm cùng đồng nghiệp tìm ra những phương pháp giải quyết tối ưu, nếu là thư góp ý phê bình thì chúng tôi sẽ gặp trực tiếp phụ huynh và tiếp thu ý kiến một cách cầu thị và lập tức sửa sai.
Trẻ em lứa tuổi mẫu giáo cơ thể còn non yếu và cũng rất hiếu động nên bé thường hay ốm và có thể bị ngã dẫn đến tổn thương cơ thể. Với mỗi trường hợp trẻ bị ốm, bị chấn thương dài ngày phải đi viện chúng tôi đều cùng với ban phụ huynh lớp đến tận nhà hỏi thăm động viên tinh thần cha mẹ và các bé. Những việc làm này tuy nhỏ nhưng cũng để lại trong lòng các phụ huynh những tình cảm tốt dẹp, góp phần thắt chặt sợi dây tình cảm giữa phụ huynh và nhà trường.
- Kết quả đạt được
Sau một năm áp dụng các biện pháp trên, tôi thấy các cháu của lớp tôi có những thay đổi rõ rệt, giờ đây các bé đều rất vui vẻ tự tin khi đến lớp, thân thiết nhau hơn, không những thế các bé còn mạnh dạn giao lưu với cô giáo và bạn bè, người thân. Thật sự, với các bé “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.
KẾT THÚC VẤN ĐỀ
- Bài học kinh nghiệm:
Việc dạy bé tính mạnh dạn tự tin khi giao tiếp với người thân và bạn bè giống như ta chắt lọc nguồn nước tinh khiết từ mạch nguồn yêu thương tưới cho những chồi non mới nhú- những em bé với tâm hồn trong sáng, thánh thiện. Việc làm này đòi hỏi giáo viên phải tận tâm tận lực:
– Không ngừng học hỏi, tích lũy kinh nghiệm, rèn luyện bản thân trở thành tấm gương cho trẻ noi theo học tập.
– Tạo môi trường lớp học thân thiện, có nhiều cơ hội cho trẻ vui chơi, sinh hoạt và học tập cùng nhau, để trẻ trải nghiệm kỹ năng mạnh dạn tự tin. Lớp học thật sự là một tổ ấm yêu thương còn cô giáo là một người bạn lớn luôn luôn lắng nghe, thấu hiểu và biêt khuyến khích tính mạnh dạn tự tin cho trẻ .
– Muốn trẻ nên người và đạt hiệu quả giáo dục như mong muốn cô giáo phải dành nhiều thời gian dạy trẻ tính “Mạnh dạn tự tin”, sử dụng nhiều hình thức khác nhau và ở mọi lúc mọi nơi.
– Thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tham quan, lễ hội với các hình thức phong phú sinh động hấp dẫn tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm một cách tích mạnh dạn tự tin khi giao tiếp với người thân, bạn bè.
– Phối hợp tốt với phụ huynh, tạo mối quan hệ gắn bó thân thiết giữa phụ huynh và nhà trường, đồng tâm hướng tới mục tiêu chung.
-
Kết luận và khuyến nghị:
Trên đây là một số kinh nghiệm tôi đã áp dụng thành công khi dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin. Những kinh nghiệm này rất dễ thực hiện và đạt hiệu quả cao. Bên cạnh việc đạt được mục tiêu giáo dục đề ra tôi còn tích lũy thêm được nhiều kỹ năng mới, nhận được nhiều niềm vui và tình cảm yêu quý tn tưởng từ phía phụ huynh, học sinh, chị em đồng nghiệp. Sáng kiến này bước đầu đã được phổ biến ở một sô lớp mẫu giáo trong trường.
Tuy nhiên, để những sáng kiến kinh nghiệm này đạt được hiệu quả cao hơn nữa tôi mong muốn có cơ hội được giao lưu trao đổi học hỏi kinh nghiệm với đồng nghiệp ở các trường, được tham gia nhiều lớp tập huấn về dạy kỹ năng sống cho trẻ và rất mong các đồng chí trên phòng giáo dục cũng như là ban giám hiệu nhà trường nghiên cứu, bổ sung cho chúng tôi nhiều nguồn tư liệu quý để tham khảo.