Xưa có !important; người có hai con trai. Con trai lớn thông minh, khôn ngoan, gặp khó khăn đến đâu cũng biết đường xoay xở. Còn em thì ngu xuẩn, không biết gì, học gì cũng chẳng vào. Ai cũng phải kêu: "Thằng này chỉ ăn hại bố". Việc gì cũng đến người anh làm cả. Nhưng anh lại có tính dát. Tối đến, bố sai đi lấy cái gì mà phải qua bãi tha ma hay nơi nào rùng rợn là anh ta từ chối: "Con chịu thôi, bố ạ. Con run lắm, con không đi đâu".
Buổi tối, người nhà !important; ngồi sưởi thường kể những chuyện sởn vẩy ốc, thỉnh thoảng có người nói: "Rùng cả mình". Người em ngồi một xó chẳng hiểu gì nghĩ bụng:
- Họ cứ nó !important;i mãi: "Rùng cả mình! Rùng cả mình!". Mình chẳng thấy rùng mình gì cả. Hẳn đó là một thuật mà mình không biết tí gì.
Một hô !important;m, ông bố bảo người em:
- Nà !important;y, bây giờ mày đã lớn, lại khỏe mạnh, con phải đi học lấy một nghề mà kiếm ăn. Trông anh con đấy, nó chịu khó như thế, mà con thì chả được việc gì.
Anh ta đá !important;p:
- Thưa bố, con định học lấy một nghề. Con khô !important;ng biết rùng mình. Nếu bố bằng lòng thì con xin học nghề ấy.
Người anh nghe thấy em nó !important;i thế, cười và nghĩ thầm:
- Trời ơi, thé !important;p xấu thì uốn sao thành được lưỡi câu.
Ô !important;ng bố thở dài, nói:
- Chắc con sẽ học được rù !important;ng mình thôi, nhưng nghề ấy thì kiếm ăn làm sao được.
Sau đó !important; ít lâu, một hôm, người coi nhà thờ đến chơi nhà. Ông bố kể cho khách nghe nỗi khổ tâm của mình vì con út ngu xuẩn, không biết làm gì, học gì cũng không vào. Ông nói:
- Đấy, ô !important;ng xem, tôi hỏi nó muốn học nghề gì kiếm ăn, thì nó bảo muốn học rùng mình.
Ô !important;ng khách đáp:
- Nếu chỉ học có !important; thế thôi, thì tôi xin dạy cho nó ngay. Ông cho nó lại đằng tôi, tôi làm cho nó bớt ngu đi cũng chóng thôi.
Ô !important;ng bố những mong cho con hết ngớ ngẩn, đồng ý ngay. Thế là chú ngốc đến nhà thờ làm công việc kéo chuông.
Và !important;i hôm sau, vào khoảng nửa đêm, thầy đánh thức tớ dậy sai lên gác kéo chuông. Ông nghĩ bụng: "Mày sắp học được rùng mình đến nơi đây". Ông lẻn lên gác chuông trước. Khi anh ngốc trèo lên đến nơi, quay lại sắp cầm dây chuông, thì thấy một cái bóng trắng trên cầu thang, gần chỗ treo chuông. Anh ta quát lên:
- Ai đó !important;?
Nhưng cá !important;i bóng cứ đứng im, không đáp mà cũng không nhúc nhíc. Anh ta lại quát:
- Muốn sống nó !important;i mau, không thì bước ngay! Đêm khuya, có việc gì mà đến đây?
Nhưng người coi nhà !important; thờ vẫn không động đậy để anh ngốc tưởng là ma. Anh ngốc lại thét lên:
- Mà !important;y đến đây làm gì? Nếu mày là người ngay thì nói lên, nhược bằng không thì tao quẳng xuống chân cầu thang bây giờ.
Người coi nhà !important; thờ nghĩ bụng: "Nó chẳng dám đâu", nên cứ đứng im. Hỏi đến lần thứ ba cũng không thấy trả lời, anh ngốc lấy đà, du con ma xuống chân cầu thang. Ma lăn qua mười bậc, rồi nằm sóng sượt ở một xó. Anh ngốc kéo chuông xong, lẳng lặng đi xuống
nằm ngủ kỹ.
Vợ người coi nhà !important; thờ chờ mãi không thấy chồng về, đâm lo, đi đánh thức anh ngốc dậy hỏi:
- Mà !important;y có biết ông nhà ở đâu không? Ông lên gác chuông trước mày đấy mà!
Anh ta đá !important;p:
- Thưa bà !important; không ạ. Nhưng ở gần chỗ gác chuông thấp thoáng có bóng người, con hỏi mãi không nói, đuổi cũng không đi, con cho là ăn trộm, liền đẩy xuống chân cầu thang. Bà thử lên xem có phải ông nhà không. Nếu phải thì con thật ân hận.
Vợ vội lê !important;n thì thấy chồng gẫy chân nằm ở xó cầu thang rên rỉ. Bà cõng chồng xuống, rồi đến nhà bố chú ngốc, làm om lên:
- Con ô !important;ng gây tai vạ, nó đẩy ông nhà tôi xuống chân cầu thang, làm gãy mất một chân. Xin ông rước đồ ăn hại ấy ra khỏi nhà tôi đi.
Ô !important;ng bố choáng người chạy bổ đến, mắng con một trận rồi bảo:
- Sao mà !important;y lại nghịch quái ác thế? Quỉ ám mày hay sao?
Con đá !important;p:
- Thưa bố, bố hã !important;y nghe con. Quả thật con oan, giữa đêm mà ông ấy đứng đó như tính chuyện gì đen tối, con không biết là ai. Con đã bảo ông ấy ba lần là hãy lên tiếng nếu không thì đi đi cơ mà.
Ô !important;ng bố đáp:
- Trời ơi, mà !important;y chỉ làm khổ tao. Bước đi cho khuất mắt tao, tao không muốn thấy mặt mày nữa.
Con nó !important;i:
- Con xin vâ !important;ng lời bố. Nhưng bố hãy để sáng trời đã. Con sẽ đi học thuật rùng mình để kiếm ăn.
Bố nó !important;i:
- Mà !important;y muốn học nghề gì thì mặc xác mày. Đây tao cho mày năm mươi đồng tiền mà đi chu du thiên hạ, nhưng chớ có cho ai biết là quê mày ở đâu và tên bố mày là gì, mà nhọ mặt tao.
Con nó !important;i:
- Thưa bố, bố muốn sao, con xin là !important;m vậy. Nếu chỉ có thế thì cũng dễ nhớ thôi.
Anh ta bỏ và !important;o túi năm mươi đồng tiền, rồi sáng sớm ra đường cái đi, lẩm bẩm luôn mồm: "Ước gì ta biết được rùng mình, ước gì ta học được rùng mình...". Một người đánh xe đi qua nghe thấy, liền hỏi:
- Tê !important;n anh là gì?
- Tô !important;i không biết.
Người đá !important;nh xe lại hỏi:
- Anh ở đâ !important;u đến?
- Tô !important;i không biết.
- Cha anh là !important; ai?
- Tô !important;i không thể nói được.
- Anh cứ luô !important;n mồm lẩm bẩm cái gì thế?
- Ấy, tô !important;i muốn học rùng mình mà chẳng ai dạy cho.
- Thô !important;i đừng nói lẩn thẩn mãi, đi theo tôi, tôi tìm chỗ cho mà ngủ.
Hai người cù !important;ng đi, đến tối thì tới một quán trọ, định ngủ lại đó. Vào hàng, anh ta lại nói bô bô lên:
- Ước gì !important; tôi biết được rùng mình, ước gì tôi học được rùng mình.
Chủ quá !important;n nghe nói bật cười bảo:
- Mà !important;y thèm khát cái đó thì đến đây vừa đúng lúc đấy.
Vợ chủ quá !important;n ngắt lời chồng:
- Chà !important;, mặc người ta. Lắm cu cậu ngổ ngáo đã toi mạng. Nếu đôi mắt xinh đẹp kia mà không còn được nhìn ánh sáng nữa thì thật đáng tiếc.
Anh ta nó !important;i:
- Tô !important;i đã cất công ra đi là để cốt học môn ấy, thì dù khó đến đâu tôi cũng chẳng quản.
Anh ta quấy rầy mã !important;i, ông chủ quán phải kể cho nghe rằng ở gần đây có một lâu đài có ma, chỉ ngủ đấy ba đêm liền khắc biết thế nào là rùng mình. Vua đã hứa ai cả gan làm việc ấy, sẽ gả công chúa cho. Trong lâu đài lại có cả vàng bạc châu báu do mà quỉ giữ ,ai lấy được tha hồ mà giàu. Đã có nhiều người vào, nhưng không thấy một ai trở ra.
Sá !important;ng hôm sau, anh đến yết kiến vua, tâu: "Nếu bệ hạ cho phép, tôi xin ngủ ba đêm ở lâu đài có ma". Vua ngắm anh ta hồi lâu, thấy anh ta có duyên, bèn bảo:
- Ta cho phé !important;p nhà ngươi mang theo vào lâu đài ba đồ vật chứ không được mang sinh vật.
Anh nó !important;i:
- Tô !important;i xin cái gì để đốt lửa sưởi, một bàn thợ tiện và một ghế thợ chạm có dao.
Ban ngà !important;y, vua sai người mang những thứ đó đến lâu đài. Chập tối thì anh đến, đốt một đống lửa to trong một gian phòng, đặt dao cạnh ghế thợ chạm, và ngồi bên bàn thợ tiện. Anh nói:
- Ước gì !important; ta biết rùng mình! Nhưng ở đây rồi cũng đến toi công thôi.
Nửa đê !important;m, anh định thổi cho lửa bùng lên, chợt thấy tiếng kêu ở góc buồng: "Meo! Meo! Bọn mình rét đến buốt xương". Anh nói:
- Đồ chú !important;ng bay ngốc quá! Sao lại kêu như thế? Có rét thì lại đây mà sưởi.
Anh vừa dứt lời thì !important; có hai con mèo to tướng nhảy vọt đến ngồi chồm chỗm hai bên anh, quắc mắt bừng như lửa nhìn anh một cách dữ tợn. Lát sau, chúng sưởi đã ấm người, bảo anh:
- Mà !important;y có muốn chơi bài không?
Anh đá !important;p:
- Có !important; chứ. Nhưng các cậu hãy cho tớ xem chân đã.
Hai con mè !important;o giơ móng ra. Anh nói:
- Ô !important;i chao, móng các cậu dài quá. Hẵng gượm, để tớ cắt bớt đi cái đã.
Thế là !important; anh tóm cổ chúng, đặt chúng lên ghế thợ chạm và cho chân chúng vào kẹp, rồi nói:
- Châ !important;n các cậu làm tớ mất cả hứng chơi bài với các cậu.
Anh giết chú !important;ng, rồi quẳng xác qua cửa sổ xuống nước. Anh vừa giết chúng xong, sắp quay về ngồi bên lửa, thì thấy rất nhiều mèo đen, chó mực đeo xích sắt nung đỏ, từ bốn bề xông đến, mỗi lúc một đông, anh không biết đứng vào chỗ nào nữa. Chúng cất tiếng kêu ghê gớm, chực dập đống lửa cho tắt. Anh để mặc chúng làm ồn một lúc. Nhưng khi anh thấy chúng hăng quá, anh bèn lấy dao ra, xông vào quát lên: "Đồ súc sinh cút ngay!". Một số con chạy trốn, anh giết những con còn lại, quẳng xác qua cửa sổ. Rồi anh lại về chỗ đống lửa, thổi lên để sưởi. Lát sau, anh buồn ngủ díp mắt lại. Anh nhìn quanh thì thấy ở góc phòng có một cái giường to. Anh nói: "May quá", rồi lên giường nằm. Anh vừa nhắm mắt thì thấy giường rung chuyển chạy khắp lâu đài. Anh nói:
- Được lắm, cứ việc mà !important; tế lên nữa đi.
Giường chạy nhanh như xe tứ mã !important; nhảy qua ngưỡng cửa cầu thang và xông vào các phòng. Bỗng giường vấp, làm đổ lổng chổng mọi thứ lên người anh. Anh gỡ mình ra, quẳng cả chăn gối, nói: "Bây giờ đứa nào muốn nằm giường thì đi mà nằm!", rồi lại bên đống lửa ngủ đến sáng.
Sớm hô !important;m sau, vua đến lâu đài, thấy anh nằm dài dưới đất ngỡ là anh đã bị ma giết. Vua than:
- Anh chà !important;ng xinh trai này chết thật uổng quá.
Anh nghe tiếng nhổm dậy, nó !important;i:
- Tâ !important;u bệ hạ, chưa đến nỗi thế ạ.
Vua ngạc nhiê !important;n đên vui mừng, hỏi anh về chuyện xảy ra đêm qua. Anh đáp:
- Tâ !important;u bệ hạ rất bình yên. Thế là được một đêm, còn hai đêm nữa rồi cũng đến thế thôi ạ.
Khi anh về quá !important;n trọ, chủ quán trố mắt ra nhìn, nói:
- Tô !important;i không ngờ anh còn sống. Thế anh đã học được rùng mình chưa?
Anh đá !important;p:
- Khổ lắm, chỉ mất cô !important;ng toi. Giá ai dạy cho tôi thì hay quá.
Tối đến, anh lại đê !important;n tòa lâu đài cổ để ngủ đêm thứ hai. Anh đến ngồi bên lửa rồi lại nói lải nhải: "Ước gì ta biết rùng mình!".
Nửa đê !important;m, anh thấy tiếng động, trước còn khe khẽ, rồi to dần, sau rõ hẳn. Im một lát, sau có tiếng thét lớn, một nửa thân người rơi từ ống khói lò sưởi xuống trước mặt anh. Anh kêu lên:
- Cò !important;n nửa nữa đâu?
Thế là !important; có tiếng ầm ầm, rồi nửa nữa hiện ra, đồng thời có những tiếng hú và tiếng rên. Anh nói:
- Chờ một tí !important;, rồi tao thổi lửa cho mà sưởi.
Sau khi đã !important; nhóm lửa, anh ngoảnh mặt lại thì thấy hai nửa người ban nãy đã liền lại với nhau thành một người ghê gớm ngồi vào chỗ của anh. Anh nói:
- Khô !important;ng phải là chuyện thách thức nhau đâu, ghế này là ghế của tao chứ.
Người ấy định cứ ngồi lì !important; ở đấy, nhưng anh hẩy mạnh nó ra, chiếm lại chỗ cũ. Rồi có nhiều người khác cứ lần lượt rơi từ ống khói lò sưởi xuống. Chúng mang đến chín xương ống chân và hai đầu lâu để chơi ki với nhau. Anh cũng muốn chơi, liền bảo:
- Nà !important;y các cậu cho tớ chơi với nhé.
- Được thô !important;i nhưng phải có tiền.
Anh đá !important;p:
- Tiền thì !important; có đủ, nhưng những hòn lăn của các cậu không được tròn lắm.
Rồi anh để mấy cá !important;i đầu lâu lên bàn tiện mà tiện lại cho thật tròn. Anh nói:
- Như thế nà !important;y nó lăn dễ hơn. Bây giờ ta tha hồ mà chơi.
Anh chơi và !important; thua mất ít tiền. Khi đồng hồ đánh mười hai tiếng, tất cả bọn người kia biến mất. Anh nằm lăn ra đất, ngủ yên đến sáng. Sớm hôm sau, vua lại đến hỏi thăm việc đã xảy ra đêm hôm trước. Anh nói:
- Tâ !important;u bệ hạ, tôi đã đánh ki và thua mất ít tiền.
Vua hỏi:
- Nhà !important; ngươi có thấy rùng mình không?
Anh đá !important;p:
- Thưa khô !important;ng ạ. Tôi đánh vui lắm. Tôi chỉ ước gì biết thế nào là rùng mình.
Đê !important;m thứ ba, anh lại ngồi ở ghế dài mà phàn nàn: "Ta muốn biết rùng mình mà chẳng được". Đến khuya, sáu người khổng lồ khênh một cỗ quan tài hiện ra. Anh liền nói:
- Hừ! Chắc đâ !important;y là em họ mình mới chết được vài hôm nay.
Anh ta đưa ngó !important;n tay ra hiệu gọi: "Lại đây, chú em ơi!". Sau khi sáu người kia đặt quan tài xuống, anh tới giở tấm ván thiên lên xem thì thấy xác một người. Anh sờ vào mặt người chết thấy lạnh giá. Anh nói: "Để tôi sưởi cho chú một tí". Anh về chỗ đống lửa, hơ nóng tay, rồi ấp vào mặt người chết. Nhưng người chết vẫn lạnh như đồng. Anh khiêng người chết ra, đem lại gần đống lửa, cho ngồi vào lòng, xát hai cánh tay vào cho máu lại tuần hoàn. Thấy thế cũng không ăn thua, anh nghĩ rằng hai người nằm chung một giường chắc ấm hơn. Anh bèn đặt xác chết lên giường, lấy chăn phủ lên, rồi nằm kề bên cạnh. Lát sau, người chết đã ấm, bắt đầu cựa quậy. Anh liền nói:
- Thấy chưa, chú !important; nó ơi. nếu anh không sưởi ấm cho chú thì chú đã đi đứt rồi nhé.
Người chết liền quá !important;t lên:
- Tao sắp bó !important;p cổ mày đây.
Anh nó !important;i:
- Sao! Mà !important;y giả nghĩa tao như thế à? Tao lại bỏ mày vào săng ngay vậy.
Tức thì !important; anh nhấc nó lên ném vào săng, đóng nắp lại. Thế là sáu người ban nãy lại đến khiêng cái săng đi ngay. Anh nói:
- Nhất định ở đâ !important;y ta không thể học được rùng mình.
Vừa lú !important;c đó, một lão khổng lồ tóc bạc râu dài có vẻ hung dữ bước vào. Lão nói:
- Thằng nhã !important;i kia, mày sắp được biết thế nào là rùng mình, vì mày sắp chết!
Anh đá !important;p:
- Đâ !important;u lại chóng thế? Còn xem tao có muốn chết không mới được chứ.
Con quá !important;i đáp:
- Mà !important;y có bằng lòng hay không, tao cũng sắp bắt mày đây.
Anh nó !important;i:
- Khoan, khoan, mà !important;y đừng có làm bộ. Tao cũng khỏe bằng mày, có khi còn khỏe hơn kia đấy.
Con quá !important;i nói:
- Ừ để xem sao, nếu mà !important;y khỏe hơn tao, tao sẽ để cho mày yên. Nào, ta đấu sức đi.
Nó !important; dẫn anh qua những lối tối tăm đến một lò rèn, lấy một chiếc búa, đập lên đe, đe thụt hẳn xuống đất. Anh nói:
- Tao đập cò !important;n khỏe hơn mày.
Anh đi đến một cá !important;i đe khác. Con quái đứng sát ngay bên cạnh đe để biết sức đập mạnh đến đâu. Bộ râu bạc hắn thõng xuống lòng thòng. Anh vớ lấy búa, nện mạnh xuống đe, lôi cả râu bạc của nó vào đó. Anh nói:
- Bâ !important;y giờ tao tóm được mày rồi, thế là mày sắp phải chết.
Tức thì !important; anh cầm thanh sắt đánh cho nó một chập. Nó rên rỉ van lạy anh tha cho nó, nó sẽ cho nhiều của. Anh nhấc búa lên để nó ra. Nó dẫn anh về lâu đài, đưa anh vào một cái hầm, trỏ cho anh ba tráp đầy vàng, và bảo:
- Một trá !important;p dành cho kẻ nghèo, tráp thứ hai cho vua, tráp thứ ba cho anh.
Bâ !important;y giờ, đồng hồ vừa đánh nửa đêm. Lão kia biến mất. Còn anh ở lại trong đêm tối. Anh nghĩ bụng: "Ta phải lần đường ra". Sờ soạng hồi lâu lại thấy buồng cũ anh liền nằm ngủ bên đống lửa. Sớm hôm sau, vua lại đến hỏi anh:
- Chắc ngươi đã !important; rùng mình được rồi chứ?
Anh đá !important;p:
- Như vậy thực là !important; hay, nhưng tôi vẫn chưa biết thế nào là rùng mình.
Người ta lấy ở hầm lê !important;n chỗ vàng mà con quái vật biếu anh. Lễ cưới được cử hành. Tuy vui duyên mới, vị phò mã vẫn cứ nói lải nhải: "Ước gì ta biết rùng mình!". Công chúa thấy chồng nói dai, đâm ra bực mình. Thị tỳ tâu với công chúa:
- Con sẽ xin giú !important;p một tay làm cho phò mã rùng mình.
Ả ta ra con suối chảy qua vườn thượng uyển lấy một thù !important;ng nước đầy cá bống mang về cung. Đêm ấy, phò mã đang ngủ say, công chúa khẽ kéo chăn ra, đổ thùng nước lạnh đầy cá lên người chồng. Cá quẫy khắp lên người, phò mã choàng dậy , reo lên:
- Mì !important;nh ơi, tôi rùng mình quá thể. Thế là tôi đã biết thế nào là rùng mình rồi.