Được sáng lập bởi Tiến sĩ người Ý Maria Montessori (1870 – 1952), Montessori là một phương pháp giáo giáo dục dựa trên cơ sở khoa học nhấn mạnh tính độc lập, tự do trong giới hạn và tôn trọng sự phát triển tự nhiên về tâm lý, thể chất và xã hội của trẻ.
Đặc điểm
Dạy con theo phương pháp Montessori chú trọng vào việc khai thác tiềm năng cá nhân của trẻ, không áp đặt, lấy trẻ làm trọng tâm nhưng không làm hộ việc giúp trẻ mà tạo lập môi trường phù hợp với độ tuổi, chỉ quan sát và đưa ra gợi ý.
Một trong những phương châm đào tạo của phương pháp giáo dục Montessori đó là “lấy trẻ làm trọng tâm”Trong môi trường học tập, bản chất của phương pháp này chính là sự hoạt động của trẻ dưới sự gợi ý, hướng dẫn của giáo viên hoặc cha mẹ. Các hoạt động của trẻ không phải do người khác áp đặt trẻ phải làm mà nó được xuất phát từ cảm hứng, nhu cầu, năng lực cá nhân, điều kiện môi trường học của trẻ. Chính vì vậy, một trong những phương châm đào tạo của phương pháp giáo dục Montessori đó là “lấy trẻ làm trọng tâm”.
Mỗi đứa trẻ sinh ra sẽ là một cá thể riêng biệt, mang sự phát triển và tiềm năng cá nhân riêng để thích ứng được với môi trường xung quanh. Trong các hoạt động, trẻ có thể làm cá nhân hoặc nhóm cùng với các đồ dùng học tập; biết tôn trọng bản thân và bạn bè cùng môi trường xung quanh.
Vì thế, bạn sẽ không hề ngạc nhiên khi bước vào lớp học và thấy “nhiều độ tuổi khác nhau” trong lớp thay vì phân nhóm trẻ theo năm sinh của phương pháp giáo dục truyền thống. Điều này dạy trẻ về cách cư xử, chia sẻ, tạo cơ hội trong việc học tập và lãnh đạo đồng đẳng- trẻ lớn thích bảo vệ và giúp đỡ trẻ nhỏ hơn.
Dạy con theo phương pháp Montessori coi “môi trường giáo dục” là yếu tố trọng tâm hàng đầu để giáo dục trẻ. Theo bà Maria Montessori, môi trường giáo dục tốt sẽ giúp trẻ tạo cảm hứng cho các hoạt động, thích thú tìm tòi, khám phá cuộc sống. Do đó, dù là ở trường hay tại nhà thì chúng ta cần tạo môi trường, không gian cho trẻ trải nghiệm và khám phá, tìm tòi để trẻ tự làm được nhiều việc hơn.
Trong môi trường giáo dục có đầy đủ các tài liệu và đồ dùng học tập phù hợp với độ tuổi, trẻ được tìm hiểu và thực hành với các đồ vật bằng cách trải nghiệm với tất cả các giác quan kết hợp dưới sự gợi ý của cô giáo, cha mẹ để dễ dàng lĩnh hội kiến thức.
Montessori đề cao tính độc lập của trẻ
Đặc điểm nổi bật khác của việc dạy con theo phương pháp Montessori là đề cao “tính độc lập của trẻ”. Trẻ được tự trải nghiệm hoạt động tùy vào năng lực cá nhân và thời gian của mình.
Ở lớp cũng như ở nhà, trẻ được lựa chọn công việc khiến mình hứng thú. Trẻ sẽ chăm chú, say mê thực hiện công việc yêu thích ấy trong thời gian dài. Sau khi làm xong công việc, trẻ cùng với giáo viên hoặc cha mẹ đánh giá về kết quả công việc. Nếu con làm đúng, con sẽ được động viên và khích lệ. Nếu con làm sai, thầy cô và cha mẹ sẽ chỉ ra lỗi sai rồi con sẽ tự điều chỉnh và hoàn thành công việc của mình.
Trẻ có môi trường giáo dục tốt. Trẻ có thể tự độc lập học tập nhưng không thể không nhắc tới “vai trò của người giáo viên”. Trong phương pháp giáo dục Montessori, họ họ đề cao vai trò của giáo viên, cha mẹ. Đó là những người thầm lặng quan sát trẻ tự do hoạt động, trợ giúp kịp thời khi trẻ cần. Trẻ là trọng tâm thì giáo viên chính là người hỗ trợ phía sau trẻ, định hướng và tôn trọng sự phát triển cá nhân của trẻ.
Tóm lại, giáo dục theo phương pháp Montessori nuôi dưỡng sự phát triển nghiêm túc, tự chủ, tích cực cho trẻ em ở tất cả các lĩnh vực- nhận thức, thể chất, cảm xúc và xã hội.