Ban đêm đang ngủ trẻ hay giật mình thức giấc, cảm thấy chới với khi không có người lớn nằm cạnh, kèm theo là những triệu chứng nóng sốt, nổi những bóng nước ở lòng bàn chân, lòng bàn tay, miệng... Bệnh rất dễ lây nhưng người nhà của trẻ và cả bác sĩ cũng rất dễ nhầm lẫn với một số bệnh khác. Bệnh gây tử vong rất nhanh khi đã có biến chứng, nếu ở thể nặng.
Rất dễ nhầm lẫn với bệnh khác
Bé Trương Gia Phú, 2 tuổi, con trai của chị Nguyễn Ngọc Bích Nga và anh Trương Thanh Liêm (nhà ở Q.Tân Phú, TP.HCM) vào Bệnh viện (BV) nhi đồng 1 hôm 6.3 được các bác sĩ khoa Nhiễm của BV chẩn đoán là hội chứng "tay, chân, miệng".
Chị Nga cho biết: "Trước khi nhập viện hai ngày, ở lòng bàn tay của bé có nổi hơn 10 mụt và lòng bàn chân nổi 2 mụt bóng nước, gia đình cứ nghĩ bé bị con gì cắn. Kèm theo, bé còn bị lở miệng nhưng tôi lại nghĩ rằng bé bị đẹn nên rơ miệng, vẫn không thấy giảm. Đêm đó, cháu bị nôn ói kèm nóng sốt... nên gia đình đưa bé vào BV, bác sĩ đã cho nhập viện để điều trị ngay".
Cũng nuôi con trai 9 tháng tuổi (bé Nguyễn Chí Mỹ) mắc bệnh tương tự, đang được điều trị tại khoa Nhiễm BV nhi đồng 1, chị Phạm Thị Thơ (nhà ở huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh) cho chúng tôi biết: "Ở nhà, mỗi khi có tiếng động là bé giật mình, tình trạng này tăng dần. những lúc có mẹ nằm gần dằn tay mạnh lên người bé thì bé không bị giật mình nhưng bỏ tay ra là bé có cảm giác chới với. Sau đó xuất hiện tình trạng sốt cao, mắt nhìn lờ đờ, nôn ói, rồi nổi những bóng nước... gia đình lật đật đưa bé thẳng lên BV nhi đồng 1 hôm 6.3...". Các bác sĩ cho biết, trường hợp con của chị Thơ là đã có biến chứng, nếu không vào viện để điều trị sớm là rất nguy hiểm.
Còn bé Võ Phương Dung, 2 tuổi (nhà ở Q.10, TP.HCM) nhập viện hôm 9.3 bởi một ngày trước đó trong lúc đi học bé bị nôn ói, tiêu chảy, nóng sốt, kèm vài nốt bóng nước nổi ở chân. Riêng trường hợp của bé Chung Minh Dũng, 19 tháng tuổi (ngụ ở Cần Đước, Long An) nhập viện hôm 7.3, thì cả bác sĩ khám cho bé trước đó ban đầu cũng bị nhầm lẫn bệnh của bé với một loại bệnh khác. Chị Lê Phương Thảo - mẹ của Dũng cho biết: "Trước lúc nhập viện 3 ngày, bé bị nổi những bóng nước ở tay, chân, nóng sốt... đi khám ở phòng mạch bác sĩ gần nhà, bác sĩ chẩn đoán bé bị dị ứng...". Tại khoa Nhiễm của BV nhi đồng 1 hiện cũng đang có một trẻ mắc loại bệnh này nằm viện là con một chị nhân viên của khoa. Ngoài ra, rất nhiều con, em của nhân viên y tế, bác sĩ của BV nhi đồng 1 cũng mắc phải hội chứng “tay, chân, miệng” nhưng nhờ là “dân trong nghề”, nên phát hiện bệnh sớm, đưa trẻ vào BV chữa trị kịp thời.
Nếu bệnh ở thể nhẹ thì có thể tự khỏi sau khoảng 5 ngày, không cần chữa trị. Các bóng nước tự hết (lặn mất) không để lại sẹo. Tuy nhiên, nếu không may nguyên nhân gây nên bệnh là do Entero virus 71 thì sẽ gây biến chứng lên não, màng não, gây co giật, gây viêm cơ tim, phù phổi, hôn mê... dẫn đến tử vong rất nhanh trong vòng vài giờ.
|
Bệnh có thể gây tử vong rất nhanh
Tại khoa Nhiễm, BV nhi đồng 1, TP.HCM, hôm chúng tôi đến ngày 9.3 có 18 trẻ mắc hội chứng “tay, chân, miệng” đang được điều trị. Từ sau Tết âm lịch đến nay, khoa đã tiếp nhận điều trị nội trú cho hơn 200 bệnh nhi mắc bệnh này (trong số đó 70% trẻ đã có biến chứng). Năm 2005, đã có một số bệnh nhi tử vong bởi bệnh này.
Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh - Trưởng khoa Nhiễm của BV: Hội chứng “tay, chân, miệng” thường xảy ra ở trẻ dưới 5 tuổi, nhưng gặp nhiều nhất là trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh thường xuất hiện hai đợt trong năm (từ tháng 2 đến tháng 4 và từ tháng 10 đến tháng 12). Nguyên nhân gây bệnh là do siêu vi trùng đường ruột". Trước đây, người ta chỉ nghĩ đến loại siêu vi trùng gây bệnh lành tính là Coxaski, nhưng những năm gần đây các nhà khoa học đã phát hiện thêm một loại vi-rút gây bệnh khác cực kỳ nguy hiểm là Entero virus 71 - một loại vi-rút xuất hiện gần đây tại Việt Nam và đã gây ra một đợt dịch bệnh viêm não cấp khiến nhiều trẻ tử vong vào năm 2003. Trước đó, loại vi-rút này cũng đã gây ra một đợt dịch, khiến nhiều trẻ em tử vong tại Đài Loan vào năm 1998.
Khả năng lây lan của loại bệnh này rất cao, nhất là ở môi trường nhà trẻ, mẫu giáo đông đúc, người lớn không bị lây nhiễm bệnh từ trẻ. Triệu chứng điển hình của bệnh thường gặp là nổi những bóng nước, màu xam xám hay màu đỏ, tập trung nhiều ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, trong miệng (gây vết loét), đầu gối, mông. Ngoài ra, bóng nước còn có thể nổi rải rác ở những vị trí khác trên cơ thể. Đặc biệt, những bóng nước này khi ấn vào không đau. Sau đó có kèm theo triệu chứng sốt nhẹ, nôn ói và tiêu chảy... Bác sĩ Trương Hữu Khanh cho rằng, loại bệnh này khiến người nhà của trẻ và cả bác sĩ không chuyên rất dễ nhầm lẫn với một số bệnh khác như: viêm họng, viêm nướu răng, viêm lưỡi, bệnh ngoài da, nhiễm trùng da, da bị dị ứng...
 |
| Bóng nước trên chân ở trẻ mắc hội chứng “tay, chân, miệng”. |
Bác sĩ Trương Hữu Khanh cho biết, nếu bệnh ở thể nhẹ thì có thể tự khỏi sau khoảng 5 ngày, không cần chữa trị. Các bóng nước tự hết (lặn mất) không để lại sẹo. Tuy nhiên, nếu không may nguyên nhân gây bệnh là do Entero virus 71 thì sẽ gây biến chứng lên não, màng não, gây co giật, gây viêm cơ tim, phù phổi, hôn mê... dẫn đến tử vong rất nhanh trong vòng vài giờ nếu không can thiệp kịp thời. Thường một tuần sau khi khởi phát bệnh thì bệnh diễn tiến nặng. Khi bệnh bắt đầu trở nặng, việc chữa trị kịp thời, đúng trong vòng 3 ngày sau đó mang tính chất quyết định. Nếu được chữa khỏi, bệnh không để lại di chứng cho trẻ về mặt trí tuệ như các loại bệnh viêm não khác.
Do bệnh lây nhiễm từ siêu vi trùng đường ruột nên việc phòng ngừa mắc bệnh quan trọng nhất là vệ sinh trong ăn uống và sinh hoạt của trẻ. Phải rửa tay cho trẻ trước khi ăn; nguồn nước đảm bảo vệ sinh; môi trường trẻ chơi phải sạch sẽ, không để trẻ ngậm đồ chơi trong miệng, ngậm bú ngón tay, không cho trẻ chơi trên nền đất... Việc quan trọng nữa là phát hiện và sớm đưa trẻ đến BV để được theo dõi, xử trí kịp thời, tránh được những biến chứng nặng cho trẻ.