Hơn thế, viêm xoang cấp và mãn tính ở ở trẻ em nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả sẽ để lại những biến chứng nguy hiểm”, PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dinh, Giám đốc Bệnh viện Tai - Mũi - Họng Trung ương cho biết.
Dễ nhầm lẫn
Qua theo dõi gần 200 bệnh nhi từ 2-16 tuổi nhập viện BVTMHTƯ từ năm 2004 - 2006 với chẩn đoán là viêm xoang mạn tính có triệu chứng lâm sàng là: 54% trẻ đau đầu; 78,2% ngạt tắc mũi, chảy nước mũi 88,6%, hắt hơi 81,9% và ho 82,2%...
Tuy nhiên, việc chẩn đoán viêm xoang ở trẻ cũng gặp nhiều khó khăn, do các chẩn đoán không điển hình và nguyên nhân khá phức tạp.
Theo PGS Nguyễn Thị Ngọc Dinh, chỉ tới 20 tuổi hệ thống xoang mới phát triển hoàn chỉnh nên sự hiện diện của các xoang ở trẻ rất nhỏ. Hơn nữa, những dấu hiệu của bệnh viêm xoang không khác nhiều so với các bệnh về đường hô hấp. Trong khi đó, mỗi năm, trẻ thường bị viêm đường hô hấp từ 6 -7 lần/năm. Do đó, việc phân biệt được viêm xoang ở trẻ với một nhiễm khuẩn đường hô hấp là không dễ.
BS Dinh cũng lưu ý các bà mẹ cần chú trọng chăm sóc sức khoẻ tốt cho trẻ, vì trong thời gian gần đây, bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp ở trẻ em có tần suất ngày càng tăng và có khuynh hướng phát triển thành bệnh viêm xoang mạn tính. Nếu trẻ có sức đề kháng yếu, dễ bị bệnh về đường hô hấp, khi đó, nguy cơ bị viêm xoang càng cao.
Do khó phân biệt viêm xoang với các bệnh về đường hô hấp khác, nên khi thấy trẻ có dấu hiệu đau đầu, ngạt tắc mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, ho... cha mẹ không nên chủ quan, mà cần đưa trẻ tới bác sĩ. Đặc biệt, khi trẻ có những dấu hiệu trên kèm theo các biểu hiện về mắt như sưng mắt, đau hốc mắt và giảm thị lực thì nên đi khám ngay. Nếu mắt mờ đi, có thể đã bị áp xe hốc mắt phải cấp cứu ngay.
Theo PGS Nguyễn Thị Ngọc Dinh, để phòng viêm xoang, cha mẹ cần phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp cho trẻ bằng việc mặc ấm cho trẻ vào ngày lạnh, cho trẻ sống trong môi trường sạch sẽ, tránh bụi, khói, đặc biệt khói thuốc lá.
Trẻ cần có chế độ dinh dưỡng khoa học, tăng cường trái cây, rau xanh và tập luyện thể dục để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Khi trẻ bị viêm xoang, nếu được dùng kháng sinh sớm và hợp lý, biến chứng của viêm xoang cũng giảm đi nhiều.
Trẻ phải điều trị kháng sinh theo sự chỉ dẫn chặt chẽ của bác sĩ, không nên tuỳ tiện dùng kháng sinh để tránh gây những biến chứng nguy hiểm.
Biến chứng nguy hiểm
Theo số liệu điều tra tại BVTMHTƯ, tỷ lệ viêm xoang ở trẻ chiếm 1,7%. Bệnh lý này nguy hiểm ở chỗ nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả sẽ để lại những biến chứng nguy hiểm đặc biệt biến chứng ở mắt, nhẹ là viêm thần kinh thị giác, nặng hơn là mù, thậm chí gây áp xe não. “Nguy cơ biến chứng mắt chiếm tỷ lệ 75 - 85% trong số các biến chứng do bệnh lý xoang mặt gây nên”, PGS Nguyễn Thị Ngọc Dinh cho biết.
Qua nghiên cứu ở 181 trẻ em nhập viện điều trị viêm xoang ở BVTMHTƯ từ 2 - 16 tuổi, các chuyên gia nhận thấy, tỷ lệ biến chứng mắt trên bệnh nhân viêm xoang ở trẻ là trên 2,7% bệnh nhân với triệu chứng lâm sàng tắc mũi, chảy mũi, hắt hơi, ho và sưng mắt có thị lực giảm. Số bệnh nhân bị viêm mắt là 40%, viêm thị thần kinh sau nhãn cầu là 60%.
Bà Dinh cảnh báo, trẻ bị viêm xoang dễ bị biến chứng về mắt hơn người lớn khi bị viêm xoang là do cấu trúc xương ở trẻ em xốp hơn người lớn, các lỗ mạch máu nhiều hơn, tần suất nhiễm khuẩn đường hô hấp cũng nhiều hơn, gây phù nề niêm mạc xoang dẫn tới bít tắc các lỗ thông tự nhiên, tình trạng thiếu oxy xuất hiện dẫn tới phù nề lại càng tăng tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Hơn nữa, các lỗ thông tự nhiên ở mũi trẻ em thường rộng hơn người lớn, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho nhiễm khuẩn từ mũi vào xoang nhanh hơn ở người lớn.
Theo PGS Nguyễn Thị Ngọc Dinh, biểu hiện của bệnh viêm xoang của trẻ là ho, hơi thở hôi, trẻ ốm yếu, kém sinh lực, mắt quầng, chảy mũi đặc xanh, luôn có mũi chảy xuống họng.
Khi trẻ bị viêm xoang, kèm theo các biểu hiện thâm quầng ở quanh ổ mắt, hốc mắt bị sưng, giảm thị lực, hãy cẩn thận vì trẻ đã bị biến chứng vùng mắt.